Korekta przychodów i kosztów: prawo podatkowe i bilansowe

Przeczytaj także: Zwrot towaru a korekta kosztów i przychodu w podatku dochodowym

Art. 54 ustawy o rachunkowości mówi:
1. Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.
2. Jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, o których mowa w ust. 1, po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała.

Powyższy przepis należy stosować m.in. do faktur korygujących. Co za tym idzie, jeżeli przykładowo w 2013 r. dana jednostka otrzymała fakturę korygującą koszt roku 2012, zaś jej roczne sprawozdanie finansowe zostało już zatwierdzone, korektę tę ujmuje w księgach rachunkowych okresu, w którym dokument taki otrzymała (a więc w roku 2013).

Jeżeli natomiast taka faktura korygując trafiłaby do jednostki przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego, możliwe są dwie drogi, tj.:

• ujęcie korekty w księgach roku 2012, jeżeli jej wartość jest istotna (co wiąże się z koniecznością zmiany sprawozdania finansowego za ten rok oraz poinformowania o tym biegłego rewidenta)
• ujęcie korekty w księgach roku 2013, jeżeli jej wartość jest nieistotna

Niestety tak czytelnych reguł postępowania zabrakło w prawie podatkowym w zakresie podatku dochodowego. W zasadzie ustawodawca nie zawarł w ustawach o podatkach dochodowym żadnych regulacji dotyczących postępowania w przypadku faktur korygujących (i to zarówno przychody jak i koszty ich uzyskania). To z kolei powoduje trudności interpretacyjne oraz spór między fiskusem a podatnikami w tej materii. Ostatnim czasem wśród organów podatkowych kształtuje się bowiem pogląd, iż zarówno koszty jak i przychody należy korygować w okresie rozliczeniowym, w którym ujęto zdarzenia pierwotne bez względu na to, jaki jest powód korekty oraz to, czy dany koszt jest pośrednio czy bezpośrednio związany z uzyskanym przychodem.

Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 24.09.2013 r. nr IPTPB3/423-225/13-4/KJ uznał, że:
„(…) Reasumując, faktury korygujące in minus sprzedaż pierwotnie zaliczoną do przychodów danego roku podatkowego w związku z wystąpieniem okoliczności, takich jak np. zwrot towarów powinny, w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pomniejszać przychody okresu rozliczeniowego, w którym wykazane zostały przychody podatkowe z pierwotnej sprzedaży ww. towarów.

Natomiast korekta poniesionych kosztów bezpośrednich dotyczących korygowanych przychodów powinna być odniesiona do momentu, w którym koszty te zostały potrącone.

W związku z tym, Spółka jest zobowiązana do korekty podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym za okres rozliczeniowy, którego dotyczy korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów.(…)”

Podobnie wypowiedział się chociażby Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 18.01.2013 r. nr IPPB5/423-1222/12-3/MK:
„(…) Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają szczególnych zasad dokonywania korekt kosztów uzyskania przychodów. Nie może budzić wątpliwości, iż bez względu na to, czy poniesiony koszt ma charakter kosztu bezpośredniego, czy też kosztu pośredniego wystawiona faktura korygująca nie zmienia momentu poniesienia i potrącenia kosztu, a jedynie jego wysokość. Korekta wielkości kosztu powinna być zatem zawsze rozliczana w okresie rozliczeniowym, w którym koszt został już ujęty w ewidencji księgowej, z uwzględnieniem zasad potrącalności wynikających z przepisów ww. ustawy.

Uwzględniając powołane regulacje prawne stwierdzić należy, iż korekta kosztów, ponoszonych przez Spółkę dotyczących korygowanych przychodów, powinna być odniesiona do momentu, w którym koszt ten został potrącony (należy zatem dokonać korekty kosztów wstecz). Jak zostało stwierdzone powyżej (odpowiedź na pyt. nr 1), iż niezależnie od przyczyny korekty wskazać należy, że punktem odniesienia dla faktury korygującej jest zawsze faktura pierwotna. Faktura korygująca nie generuje bowiem nowego (innego) kosztu uzyskania przychodu lecz modyfikuje jedynie „pierwotną” wysokość poniesionego kosztu. (…)”

Takie stanowisko fiskusa może wywołać niemałe zamieszanie w dokumentacji firmy oraz dodatkowe obowiązki z tym związane, na zapłacie dodatkowego podatku kończąc. W sytuacji bowiem otrzymania faktury korygującej koszty danego roku i to nawet po złożeniu zeznania podatkowego za ten rok, konieczne będzie dokonanie w nim stosownych zmian, co z kolei pociągnie za sobą także korekty dokumentów złożonych fiskusowi. Taka korekta rozliczenia może z kolei spowodować wzrost zobowiązania wobec fiskusa, które trzeba będzie uregulować.