Podatek dochodowy od emerytury z zagranicy

Przeczytaj także: Emerytura polska i zagraniczna: zaliczka na podatek

Od emerytur zagranicznych w ciągu roku podatkowego należy rozliczać zaliczki na PIT. Jeżeli świadczenia uzyskiwane są za pośrednictwem polskiego banku (zagraniczna instytucja przysyła emeryturę na rachunek w polskim banku), wówczas to właśnie on będzie płatnikiem dla tych zaliczek. W innej sytuacji do rozliczania zaliczki zobowiązany jest sam podatnik-emeryt.

Uniknąć podwójnego opodatkowania
Powyższe uzupełniają przepisy umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zasadą z nich wynikającą jest opodatkowanie emerytury w kraju zamieszkania, czyli w tym przypadku wyłącznie w Polsce. Jednakże w wielu umowach zawarto szczególne zastrzeżenia dla emerytur pochodzących z systemów ubezpieczeń społecznych. Są one różnie sformułowane, ale zasadniczo przewidują, że takie świadczenia podlegają opodatkowaniu w kraju wypłaty, czyli poza Polską.

Zastrzeżenia te należy zazwyczaj odczytywać w kontekście przepisów dotyczących metod unikania podwójnego opodatkowania. W większości umów, których stroną jest Polska, do przychodu z emerytur zagranicznych ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, wedle której przychód w Polsce jest zwolniony z opodatkowania, ale bierze się go pod uwagę przy obliczaniu stawki PIT. Niekiedy zastosowanie ma metoda zaliczenia proporcjonalnego. Polega ona na tym, że przychód zagraniczny wykazywany jest w Polsce, ale zaliczeniu na poczet PIT podlega podatek zapłacony od emerytury za granicą, do wysokości podatku, jaki byłby należny od tego przychodu w Polsce.

W niektórych umowach powyższe zastrzeżenia skonstruowane są w taki sposób, że przychód z emerytury nie tyle jest zwolniony z PIT w Polsce, co w ogóle pozostaje poza ramami PIT. Ma to istotny wymiar praktyczny, bowiem takiego przychodu ani nie trzeba wykazywać w informacjach czy zeznaniach, ani analizować pod kątem mającej zastosowanie metody unikania podwójnego opodatkowania. Przychód taki pozostaje w ogóle poza obszarem zainteresowania organów podatkowych.

Powyższe zasady mają zastosowanie także do zagranicznych rent, np. rodzinnych (po zmarłych członkach rodziny) i wypadkowych.

Osobnym tematem jest kwestia składek na ubezpieczenie zdrowotne od zagranicznych świadczeń emerytalno-rentowych, która nie tylko ma bezpośredni wpływ na wysokość opodatkowania, ale także stanowi źródło istotnych wątpliwości przy ich stosowaniu w kontekście międzynarodowym.

Jak wynika z powyższego, podatnicy-emeryci i renciści, którzy uzyskują świadczenia z instytucji zagranicznych, powinni z dużą uwagą sprawdzać, czy oni sami albo ich banki, odpowiednio rozpoznają obowiązek podatkowy. Jeżeli błędnie naliczają PIT (gdy nie jest należny), zaistnieje podstawa do stwierdzenia i zwrotu nadpłaty. Zdecydowanie bardziej ryzykowna jest jednak sytuacja odwrotna, gdy od świadczenia nie byłby potrącany PIT. W takim przypadku organy podatkowe nie tylko będą mogły dochodzić samego zaległego podatku, ale także odsetek od powstałych zaległości. Nie można także wykluczyć, że zdecydowałyby się na postawienie zarzutów karnych skarbowych.


Wojciech Garczyński, doradca podatkowy w