Opłata prolongacyjna jako koszt w podatku dochodowym

Przeczytaj także: Rozłożenie podatku na raty: opłata prolongacyjna w koszty podatkowe

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka występuje z wnioskami o odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty kwoty podatku na raty albo odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej (w zakresie podatku CIT, VAT, PIT, podatku od nieruchomości, podatku rolnego, podatku od środków transportowych, podatku od czynności cywilnoprawnych, opłat za korzystania ze środowiska, wpłat na PFRON itp.). W dotychczas wydanych decyzjach organów podatkowych, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, ustalano opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej. Opłatę tę spółka wpłaca na rachunek właściwego organu podatkowego. Zadano pytanie, czy i kiedy opłata prolongacyjna może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. Stanowisko to było następujące:

„(…) Zgodnie z regulacjami art. 57 Ordynacji podatkowej, organ podatkowy w decyzji wydanej na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 Op., dotyczącej podatków stanowiących dochód budżetu państwa, ustala opłatę prolongacyjną od kwoty podatku lub zaległości podatkowej. Opłata prolongacyjna ustalana jest w decyzjach dotyczących:
a. odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty,
b. odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek określonych w decyzji wydanej na podstawie art. 53a Op.

Opłata prolongacyjna określana jest w literaturze przedmiotu jako swoiste oprocentowanie „kredytu podatkowego”, gdyż powstaje w wyniku odroczenia terminu płatności podatku (lub zaległości podatkowej) lub rozłożenia płatności podatku na raty (vide B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki:„Ordynacja podatkowa. Komentarz 2005”, Unimex, Wrocław 2005, str. 280). Z punktu widzenia podatnika może być utożsamiana z kosztem „pożyczonego” kapitału. Z kolei dla organu podatkowego opłata prolongacyjna stanowi pewnego rodzaju rekompensatę za tymczasową rezygnację z egzekwowania w pierwotnym terminie należności podatkowej.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. kartos - Fotolia.com

Opłata prolongacyjna jako koszt w podatku dochodowym

Zapłata przez podatnika opłaty prolongacyjnej, stanowiącej swego rodzaju wynagrodzenie za czasowe odstąpienie organu podatkowego od egzekwowania należności podatkowej, służy jego działalności i powinna być postrzegana jako uzasadniony wydatek chroniący majątek Spółki, a co za tym idzie, jako podatkowy koszt uzyskania przychodów.

Swoisty charakter opłaty prolongacyjnej i okoliczności jej naliczania wskazują, że jej zapłata przez podatnika wiąże się z prowadzoną przez niego działalnością i służy zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów. Podatnicy sięgają po instytucje odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenie na raty kwoty podatku (także zaległości podatkowej) w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika. Tym ważnym interesem podatnika są bardzo często przejściowe trudności w zachowaniu bieżącej płynności finansowej. Brak możliwości regulowania bieżących zobowiązań może być przyczyną utraty relacji handlowych, problemów prawnych (np. wskutek zaległości w spłacie wynagrodzeń pracowniczych) i w rezultacie prowadzić do utraty źródeł przychodów. Instytucje odroczenia i rozłożenia na raty podatku (także zaległości podatkowej) stanowią swego rodzaju pomoc państwa skierowaną do przedsiębiorcy, który przejściowo nie jest w stanie regulować zobowiązań podatkowych. Ponadto podatnik wnioskujący o taką ulgę w spłacie zobowiązań publicznoprawnych chroni się przed odsetkami za nieterminowe ich regulowanie (obliczanymi według stawki wyższej, niż stawka przewidziana dla opłaty prolongacyjnej), a także przed niepożądanymi kosztami potencjalnej egzekucji, które to koszty zdecydowanie przewyższają wartość opłaty prolongacyjnej.