Odłączenie części składowej środka trwałego w podatku PIT

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, regulujące przytoczoną wyżej kwestię, znalazły się w art. 22g ust. 20 i 21. Pierwszy przepis wskazuje jak postąpić w przypadku odłączenia danej części od środka trwałego, drugi zaś co zrobić, gdy zostanie ona przyłączona do innego składnika majątku.

I tak jeżeli podatnik dokona odłączenia od danego środka trwałego części składowej lub peryferyjnej, wartość początkową tego środka powinien zmniejszyć, od następnego miesiąca po odłączeniu, o różnicę między ceną nabycia (kosztem wytworzenia) odłączonej części a przypadającą na nią, w okresie połączenia, sumą odpisów amortyzacyjnych obliczoną przy zastosowaniu metody amortyzacji i stawki amortyzacyjnej stosowanej przy obliczaniu odpisów amortyzacyjnych tego środka trwałego.

Jeżeli następnie odłączona część zostanie przyłączona do innego środka trwałego, w miesiącu połączenia zwiększa się wartość początkową tego środka trwałego o różnicę, o której mowa jest wyżej.

Warto przy tym zwrócić uwagę, iż przytoczone regulacje posługą się pojęciem ceny nabycia bądź kosztu wytworzenia odłączanej części składowej lub peryferyjnej środka trwałego. Co za tym idzie, wartość ta musi być znana. Jak zatem postąpić w sytuacji, gdy przykładowo nabyty składnik majątku tę część miał już zamontowaną, zaś jej wartość nie została wyodrębniona?

Odpowiedzi na to pytanie starał się udzielić Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 20.02.2008 r., nr ILPB3/423-258/07-3/EK. Organ wprawdzie wypowiadał się w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, niemniej uregulowania tej ustawy są tożsame z tymi z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przede wszystkim organ wskazał, że przepisy ustawy podatkowej nie definiują pojęcia „części składowej”. Ta jednak została określona w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z jego art. 47 §2 częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego. Co za tym idzie, trwałe odłączenie części składowej powoduje:

• trwałe uszkodzenie środka trwałego lub istotną zmianę środka trwałego albo
• trwałe uszkodzenie przedmiotu odłączonego lub trwałą istotną zmianę przedmiotu odłączanego.

Prawo podatkowe nie wskazuje także, co należy rozumieć pod pojęciem „części peryferyjnej”. W tym zakresie organ odniósł się jednak do art. 51 Kodeksu cywilnego wskazując, że rzeczą odrębną od rzeczy głównej jest rzecz pozostająca z nią w stosunku gospodarczego przyporządkowania, o charakterze pomocniczym.

Wracając jednak do problemu „wyceny” odłączonej części składowej lub peryferyjnej organ podkreślił, że przepisy podatkowe nie określają sposobu ustalenia ich ceny nabycia (kosztu wytworzenia). Co za tym idzie należy uznać, że skoro regulacje prawa podatkowego odnoszą się w omawianym przypadku wprost do ceny nabycia (kosztu wytworzenia) części składowej lub peryferyjnej, norma przytoczonego przepisu znajduje zastosowanie jedynie w przypadkach, gdy przy ich nabyciu była wyszczególniona cena nabycia lub można ustalić cenę ich wytworzenia (określone w ustawie). W innych sytuacjach trwałego odłączenia części składowej lub peryferyjnej od środka trwałego przytoczone regulacje nie znajdą zastosowania.

Co za tym idzie, w przypadku odłączenia części składowej lub peryferyjnej środka trwałego, gdy nie jest możliwe ustalenie ich ceny nabycia bądź kosztu wytworzenia, działanie takie nie wywoła skutków podatkowych na gruncie podatku dochodowego.