Cesja wierzytelności za granicą a podatek PCC

Przeczytaj także: Cesja wierzytelności w podatku od czynności cywilnoprawnych

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka planuje nabyć w drodze cesji pakiet wierzytelności od spółki cypryjskiej. Żadna z wymienionych spółek nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie obrotu wierzytelnościami. Żadna ze stron z tytułu tej czynności nie będzie także działać jako podatnik VAT. Umowa zostanie zawarta na terytorium Cypru, zgodnie z tamtejszym prawem. Cesja będzie odpłatna, spółka będzie zobowiązana do zapłaty na rzecz spółki cypryjskiej ceny za nabycie wierzytelności. Przedmiotem planowanej cesji będą wierzytelności przysługujące spółce cypryjskiej wobec osoby fizycznej - polskiego rezydenta podatkowego. Zgodnie z umowami, na podstawie których powstały wierzytelności, dłużnik jest bądź będzie zobowiązany do spełnienia świadczenia na rachunek bankowy cypryjskiej spółki prowadzony przez bank z siedzibą na Cyprze. Są to lub będą zatem zobowiązania o charakterze pieniężnym. Z uwagi na przyszłe cele biznesowe spółki (nabywcy wierzytelności), łącznie z umową cesji wierzytelności, pomiędzy dłużnikiem a nabywcą zostanie zawarta dodatkowa umowa cywilnoprawna, na podstawie której dłużnik będzie zobowiązany do uiszczania należności z tytułu wierzytelności na zagraniczny rachunek bankowy spółki, tudzież zostanie poinformowany o nabyciu wierzytelności od spółki cypryjskiej oraz na jakie konto bankowe winien je regulować. Zadano pytanie, czy cesja wierzytelności będzie opodatkowana w Polsce podatkiem od czynności cywilnoprawnych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101 poz. 649 ze zm.) podatkowi temu podlegają:
1. następujące czynności cywilnoprawne:
a. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c. (uchylona),
d. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e. umowy dożywocia,
f. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g. (uchylona),
h. ustanowienie hipoteki,
i. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j. umowy depozytu nieprawidłowego,
k. umowy spółki;
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Kurhan - Fotolia.com

Cesja wierzytelności za granicą a podatek PCC

Jeżeli umowa cesji wierzytelności zawarta zostanie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a zgodnie z treścią umowy, prawa majątkowe będące jej przedmiotem, podlegać będą wykonaniu również poza terytorium Polski, czynność taka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym. (…)

Stosownie do treści art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16 poz. 93 ze zm.), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Z ww. przepisu wynika, że przelew wierzytelności (cesja) jest umową, na mocy której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem cesji - spośród elementów strony wierzycielskiej stosunku obligacyjnego - mogą być przede wszystkim wierzytelności. Wierzyciel może rozporządzić bądź całą wierzytelnością, bądź jedynie jej częścią.

Zgodnie z art. 510 § 1 ww. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Stosownie natomiast do art. 535 Kodeksu cywilnego, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.