Odliczenia od dochodu w PIT 2013: ulga rehabilitacyjna

Przeczytaj także: Odliczenia od dochodu 2013: darowizny dla OPP

Warto przy tym pamiętać, że przy uwzględnianiu w rocznym PIT niektórych z wymienionych wyżej wydatków, ustawodawca wymaga posiadania określonego przez osobę niepełnosprawną stopnia niepełnosprawności (grupy inwalidztwa). Przez te należy rozumieć:

1. w przypadku I grupy inwalidztwa - osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   a) całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
   b) znaczny stopień niepełnosprawności;
2. w przypadku II grupy inwalidztwa - osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
   a) całkowitą niezdolność do pracy albo
   b) umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Warto przy tym pamiętać, że ulga przysługuje nie tylko osobie niepełnosprawnej, ale także podatnikowi, który ma na utrzymaniu takie osoby. Chodzi tutaj o współmałżonka, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięciów i synowe. Aby jednak podatnikowi przysługiwało tutaj prawo do ulgi rehabilitacyjnej z uwagi na to, że ma on na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, dochód tej osoby w danym roku podatkowym nie może przekroczyć kwoty 9.120 zł.

Ulgę trzeba udokumentować

Sama niepełnosprawność (potwierdzona z reguły stosownym orzeczeniem) to za mało, aby z ulgi skorzystać. Musi ona zostać odpowiednio udokumentowana.

O jakie dokumenty chodzi? – takie, z których będzie wynikać że wydatki zostały poniesione. Ustawodawca wskazuje bowiem, że odliczeniu podlegają wydatki w wysokości faktycznie poniesionej, co stwierdza się na podstawie dowodów potwierdzających ich poniesienie. Są to np. faktury czy rachunki, dowody zapłaty (w tym polecenia przelewu) itp. Dowodem nie będzie tutaj paragon (ten nie zawiera bowiem niezbędnych informacji) i to nawet wówczas, gdy zostanie do niego dołączone stosowne oświadczenie podatnika o poniesieniu danego wydatku.

Niemniej występują trzy różne odliczenia, w stosunku do których nie ma potrzeby posiadania dowodów faktycznego poniesienia wydatków. Są to odliczenia ryczałtowe i zalicza się do nich wydatki na (wskazane wyżej pkt 7, 8 i 14):

• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• utrzymanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł;
• wydatki na samochód - używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16 roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł.

Mimo braku konieczności posiadania dowodów potwierdzających faktyczne wydatki w powyższym zakresie, na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik musi jednak przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w tym w szczególności:

1. wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;
2. okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego;
3. okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.

W razie ich braku fiskus może zakwestionować prawo do odliczenia.

Gdy zwrot wydatków nie ma ulgi

Z ulgi rehabilitacyjnej można skorzystać jedynie w sytuacji, gdy wydatki, które podatnik zamierza odliczyć, nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie (czyli jedynie ta część, która faktycznie obciążyła budżet podatnika).

Z ulgi nie można skorzystać także wówczas, gdy wydatki te poniosą inne osoby, aniżeli określone wyżej (czyli osoby niepełnosprawne, tudzież mające na utrzymaniu takie osoby).

Dla kogo odliczenie?

Z ulgi mogą skorzystać podatnicy rozliczający się na formularzach PIT-28, PIT-36 i PIT-37. Wykazuje się ją w załączniku PIT/O i następnie przenosi do zeznania rocznego. Warto także pamiętać, iż wydatków odliczonych przykładowo w zeznaniu PIT-28 nie można odliczyć w innym, jeżeli podatnik składa kilka rozliczeń rocznych.