Ordynacja podatkowa: zamiast kontroli czynności sprawdzające

Przeczytaj także: Czynności sprawdzające a weryfikacja ulg podatkowych

Czynności sprawdzające to coś innego niż kontrola podatkowa. O ile w przypadku kontroli bada się, czy podatnik prawidłowo wywiązuje się ze swoich obowiązków podatkowych, o tyle w ramach czynności sprawdzających fiskus zwykle prosi podatnika o wytłumaczenie drobnych nieścisłości – na przykład w przypadku sprawdzania żądanej przez podatnika kwoty zwrotu nadwyżki VAT, wezwie do pokazania faktur zakupu. Zgodnie bowiem z przepisami Ordynacji podatkowej, czynności te mają przede wszystkim na celu sprawdzenie terminowości składania przez podatnika deklaracji i wpłacania zadeklarowanych podatków, a także stwierdzenie formalnej poprawności dokumentów.

Korekta PIT-u w rękach urzędu skarbowego
Urząd skarbowy w ramach czynności sprawdzających może zażądać przedstawienia różnych dokumentów lub ich fotokopii (np. w przypadku podatników, którzy skorzystali z przysługujących im ulg podatkowych), wezwać do złożenia wyjaśnień czy dokonać oględzin lokalu. Najczęściej jednak chodzi o weryfikację złożonych deklaracji podatkowych.

Kiedy deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub oczywiste omyłki, a zmiana zobowiązania podatkowego, kwoty zwrotu podatku czy kwota nadpłaty nie przekracza 1000 zł, fiskus samodzielnie skoryguje deklarację. Od momentu doręczenia przez urząd skarbowy uwierzytelnionej kopii takiego skorygowanego dokumentu, podatnik ma 14 dni na ewentualny sprzeciw. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z anulowaniem korekty, natomiast po 14 dniach korekta deklaracji wywołuje skutki prawne, jak korekta złożona przez podatnika.

Nie zawsze jednak skorygowanie błędu należy do obowiązków fiskusa – organ może zwrócić się także do składającego deklarację o jej korektę oraz o przedstawienie niezbędnych wyjaśnień, jeśli poda przyczynę, dlaczego zawarte w deklaracji dane budzą jego wątpliwość.

Bez pokwitowania
Urzędnik sporządza protokół kończący przeprowadzanie czynności sprawdzających, który podatnik musi podpisać. Z jego treści wynika kto, gdzie, kiedy i jakich czynności dokonał, co w wyniku ich przeprowadzenia ustalono, jakie uwagi zostały zgłoszone. W przeciwieństwie jednak do protokołu z kontroli podatkowej, podatnik nie otrzyma jego kopii. Protokołu z czynności sprawdzających nie wydaje się podatnikowi ze względu na to, że nie zawiera on oceny prawnej sprawy, a w konsekwencji nie wnosi się do niego zastrzeżeń.


Katarzyna Miazek, Karolina Zawłocka