Amortyzacja nieruchomości i inwestycji w obcych środkach trwałych

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Regulacja art. 16j ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawy o PDOP) stanowi, iż podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż dla budynków (lokali) i budowli, innych niż wymienione w pkt 4- 10 lat, z wyjątkiem:
a) trwale związanych z gruntem budynków handlowo-usługowych wymienionych w rodzaju 103 Klasyfikacji i innych budynków niemieszkalnych wymienionych w rodzaju 109 Klasyfikacji trwale związanych z gruntem,
b) kiosków towarowych o kubaturze poniżej 500 m³, domków kempingowych i budynków zastępczych
- dla których okres amortyzacji nie może być krótszy niż 3 lata.

Jednocześnie środki trwałe, o których mowa wyżej uznaje się za:

• używane, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co najmniej przez okres 60 miesięcy, lub
• ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Z kolei zgodnie z art.16j ust. 1 pkt 4 ww. ustawy dla budynków (lokali) niemieszkalnych, dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5%, okres amortyzacji nie może być krótszy, niż 40 lat pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych prowadzonej przez podatnika, z tym że tak wyznaczony okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.

Jak wynika z powyższego dla niektórych budowli, budynków i lokali stawki amortyzacyjne mogą być ustalone indywidualnie. Wysokość takiej stawki zależy jednak od typu nieruchomości i innych opisanych niżej warunków. Zasadniczo dla możliwości zastosowania przez podatnika indywidualnej stawki amortyzacyjnej konieczne jest by nieruchomości:

• były po raz pierwszy wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podatnika oraz
• były uprzednio używane lub
• zostały przez podatnika ulepszone.

Budynki niemieszkalne dla których przewidziana jest stawka 2,5%
W przypadku budynków niemieszkalnych, dla których w przewiduje się stawkę amortyzacyjną 2,5%, istnieje możliwość przyjęcia indywidualnej stawki amortyzacyjnej. Okres amortyzacji w takim przypadku nie może być krótszy niż różnica pomiędzy liczbą 40 lat i liczbą lat od dnia oddania budynku po raz pierwszy do używania do dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych prowadzonej przez podatnika, z tym że okres ten nie może być krótszy niż 10 lat (art. 16j ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP).

Dla możliwości zastosowania przez podatnika indywidualnej stawki amortyzacyjnej w opisanym przypadku również konieczne jest by składnik majątku był po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych podatnika oraz był uprzednio „używany” lub „ulepszony”. Należy jednak zauważyć, że w tym przypadku ustawodawca nie wyjaśnił co należy rozumieć pod pojęciem „używany” lub „ulepszony”.

W odniesieniu do środków trwałych wskazanych w ww. przepisie przyjmuje się jednak, że minimalny okres używania wynosi 1 rok (por. Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 kwietnia 2011 r. nr IBPBI/2/423-63/11/AP). Co istotne, przepisy ustawy nie określiły również sposobu dokumentowania dotychczasowego okresu używania środka trwałego. Co za tym idzie, po stronie podatnika spoczywać będzie ciężar dowodzenia, że daną nieruchomość można uznać za używaną. Jednak sama weryfikacja, czy posiadane dokumenty potwierdzają okres używania budynku będą wystarczającym dowodem, jest możliwa dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego. Zastosowanie w takim przypadku odnajduje regulacja art. 180 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa zgodnie, z którym jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Jak wynika ponadto z treści art. 181 Ordynacji podatkowej, dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej (por. powołana wyżej Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 kwietnia 2011r)