Opłata wstępna umowy leasingu operacyjnego rozłożona w czasie?

Przeczytaj także: Leasing operacyjny: opłata wstępna przy księgach rachunkowych

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka zawiera umowy leasingu operacyjnego samochodów wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej na okres 3-5 lat. Pierwsze opłaty leasingowe (zwane wstępnymi), znacząco przewyższają kolejne raty miesięczne, płatne przez pozostały czas trwania leasingu. W księgach rachunkowych opłaty wstępne są rozliczane w kosztach przez cały okres trwania leasingu, w równych miesięcznych ratach. Ich jednorazowe ujęcie w kosztach nie jest bowiem zasadne z uwagi na zasadę istotności. Zadano pytanie, czy w podatku dochodowym wydatki na wstępne opłaty leasingowe stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie przekazania przedmiotu leasingu do użytkowania, czy też w koszty należy je odnosić przez cały okres trwania umów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zasady opodatkowania stron umowy leasingu podatkiem dochodowym od osób prawnych reguluje rozdział 4a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.).

Zgodnie z art. 17a pkt 1 tej ustawy: ilekroć w rozdziale jest mowa o umowie leasingu rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. DOC RABE Media - Fotolia.com

Opłata wstępna umowy leasingu operacyjnego rozłożona w czasie?

Pojęcie dnia poniesienia kosztu należy rozumieć zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. W związku z tym, jeżeli na potrzeby bilansowe przedsiębiorstwo odnosi w koszty wydatek w postaci wstępnej opłaty leasingowej ratalnie przez cały okres korzystania z przedmiotu leasingu, w ten sam sposób należy ją rozliczać podatkowo.

Natomiast stosownie do art. 17b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych: opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio w przypadku, o którym mowa w pkt 1, koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, jeżeli:
1. umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
2. umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
3. suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; przepis art. 14 stosuje się odpowiednio.

Jeżeli jednak zgodnie z art. 17b ust. 2 ww. ustawy: finansujący w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w podatku dochodowym przysługujących na podstawie:
1. art. 6,
2. przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych,
3. art. 23 i 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz.U. z 1997 r. Nr 26, poz. 143, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 oraz z 1999 r. Nr 49, poz. 484 i Nr 101, poz. 1178)
– do umowy tej stosuje się zasady opodatkowania określone w art. 17f–17h.

Aby dana umowa mogła zostać uznana za tzw. podatkową umowę leasingu muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:
1. przedmiotem umowy mogą być wyłącznie rzeczy i prawa stanowiące środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów,
2. jedna ze stron umowy oddaje drugiej przedmiot umowy do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków, za co druga ze stron obowiązana jest zapłacić.

Należy jednak zauważyć, że cytowany wyżej przepis art. 17b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, w którym momencie korzystający winien zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wynikające z umowy leasingu opłaty.