Pomoc męża: lepsza własna firma niż umowa o pracę

Przeczytaj także: Praca własna nie jest kosztem uzyskania przychodu firmy

Odpłatne formy pomocy członków rodziny w prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorcy mogą być różne. Otóż może on zatrudnić taką osobę na umowę o pracę, zawrzeć z nią umowę zlecenie a niekiedy także o dzieło. Nie ma także przeszkód, aby określone czynności członek rodziny świadczył w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Gdy owym członkiem rodziny jest małżonek, ostatnie z przedstawionych rozwiązań jest bardzo korzystne z podatkowego punktu widzenia. Dlaczego?

Wszystko przez zapis art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ów przepis wskazuje bowiem, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników tej spółki.

Co za tym idzie, wartości wypłacanego wynagrodzenia zatrudnionemu w firmie mężowi czy żonie, przedsiębiorca do kosztów podatkowych nie zaliczy. Z drugiej strony, wartość takiego wynagrodzenia stanowi dla małżonka przychód (z umowy o pracę czy też działalności wykonywanej osobiście, gdy strony łączy np. umowa zlecenie), który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Oczywiście takiemu „pracownikowi” przysługują także koszty uzyskania przychodu, niemniej w większości przypadków zapłaty podatku z tego tytułu uniknąć raczej się nie da.

Powyższe w związku z tym oznacza, że przedsiębiorca wynagrodzenia wypłaconego zatrudnionemu w firmie małżonkowi nie zaliczy w ciężar kosztów uzyskania przychodu, zaś małżonek od tego wynagrodzenia będzie musiał zapłacić podatek dochodowy (w trakcie roku przedsiębiorca, jako płatnik, będzie potrącał z tego wynagrodzenia zaliczki na podatek, które należy przekazywać fiskusowi).

Sytuacja się zmieni, gdyby współmałżonek świadczył określone usługi na rzecz przedsiębiorcy w ramach własnej działalności gospodarczej. W takim przypadku wartość świadczonej pracy przez jednego małżonka na rzecz firmy drugiego małżonka będzie stanowić dla tego ostatniego koszt uzyskania przychodu prowadzonej działalności. Prawidłowość takiego postępowania potwierdzają organy podatkowe.

Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 12.03.2012 r. nr IPTPB1/415-18/12-2/AG wskazał, „(…) iż w sytuacji gdy Wnioskodawczyni oraz Jej mąż prowadzą odrębnie działalność gospodarczą, a mąż w ramach prowadzonej działalności świadczył będzie na rzecz prowadzonego przez Wnioskodawczynię przedszkola usługi, to tego typu usług nie należy kwalifikować jako pracy własnej małżonka, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jest to bowiem usługa świadczona przez odrębny podmiot gospodarczy - odrębnego przedsiębiorcę. W takiej sytuacji wartość usługi świadczonej przez firmę męża na rzecz firmy – przedszkola prowadzonego przez Wnioskodawczynię będzie stanowiła koszty uzyskania przychodów, pomniejszające osiągnięty z działalności gospodarczej przychód, jeśli poniesiony wydatek spełniał będzie przesłanki wskazane w przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy.(…)”

Stanowisko to powyższy organ potwierdził w interpretacji indywidualnej z dnia 12.06.2013 r., nr IPTPB1/415-182/13-4/KSU „(…) gdy Wnioskodawczyni oraz Jej mąż prowadzą odrębnie działalności gospodarcze, a mąż w ramach prowadzonej działalności będzie świadczył usługi wypożyczania mebli na rzecz firmy Wnioskodawczyni, to tych usług nie należy kwalifikować jako pracy własnej małżonka, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są to bowiem usługi świadczone przez odrębny podmiot gospodarczy - odrębnego przedsiębiorcę. W takiej sytuacji wartość usługi świadczonej przez firmę męża na rzecz firmy prowadzonej przez Wnioskodawczynię będzie mogła stanowić dla Niej koszty uzyskania przychodów, pomniejszające osiągnięty z działalności gospodarczej przychód, jeśli poniesiony wydatek spełniał będzie przesłanki wskazane w przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy, przy jednoczesnym spełnieniu pozostałych przesłanek, w szczególności wynikających z art. 24d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (…)”.

Nie ma przy tym przeszkód, aby przychody z działalności gospodarczej małżonka świadczącego usługi na rzecz firmy drugiego małżonka były opodatkowane przykładowo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (o ile nie zachodzą przesłanki do wyłączenia tej formy opodatkowania), co pozwala w dodatkowy sposób optymalizować zobowiązania podatkowe.