Likwidacja działalności gospodarczej a korekta kosztów

Przeczytaj także: Końcowy spis z natury z korektą kosztów w podatku dochodowym

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych regulacje dotyczące korekty kosztów znalazły się w art. 24d. Podstawowe zasady tej korekty wskazują, że w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów.

Jeżeli zaś określony termin płatności jest dłużysz niż 60 dni, zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z dokumentów, o których mowa wyżej, dokonuje się z upływem 90 dni od daty zaliczenia tej kwoty do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie została ona uregulowana w tym terminie.

Stosownego zmniejszenia należy dokonać w miesiącu, w którym upływają terminy określone wyżej. Ustawodawca przy tym wskazał, że jeżeli w tych okresach ujęte koszty są mniejsze od wartości korekty, powstałą różnicę należy zaliczyć do przychodów.

Wskazana wyżej korekta obejmuje w zasadzie wszelkie koszty firmy, wśród których, oprócz tzw. kosztów pozostałych (w postaci chociażby mediów, innych usług obcych) można wymienić także zakupione towary, materiały, czy też dokonane odpisy amortyzacyjne. Oczywiście późniejsze uregulowanie zobowiązań uprawnia podatnika do ponownego zaliczenia w ciężar kosztów wcześniejszej korekty.

W art. 24d ust. 10 przytoczonej ustawy ustawodawca wskazał przy tym, że przepisy w zakresie korekty kosztów stosuje się odpowiednio, jeżeli terminy wyżej wymienione upływają po likwidacji działalności gospodarczej, likwidacji działów specjalnych produkcji rolnej albo zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub w odniesieniu do działów specjalnych produkcji rolnej zmianie zasad ustalania dochodu. W takim przypadku zmniejszenie albo zwiększenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności lub działów specjalnych produkcji rolnej albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania lub zmiana zasad ustalania dochodu.

Co za tym idzie, przedsiębiorca posiadający nieuregulowane zobowiązania, których nie popłaci w określonych terminach, będzie obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów (bądź zwiększenia przychodów, gdy wartość kosztów nie będzie wystarczająco wysoka) nawet wówczas, gdy przed upływem ustawowych terminów zlikwiduje działalność gospodarczą. Korekty tej powinien dokonać za rok, w którym nastąpiła likwidacja działalności.

Ostrożnie przy towarach handlowych i materiałach
Jak zostało to już wyżej podkreślone, korekta kosztów obejmuje swym zakresem także zakup towarów handlowych czy materiałów. W przypadku likwidacji działalności gospodarczej należy jednak pamiętać, że zgodnie z przepisami w zakresie prowadzenia księgi podatnicy są obowiązani na dzień tej likwidacji sporządzić spis z natury towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Wartość tego remanentu jest następnie uwzględniana przy obliczaniu dochodu (powoduje zmniejszenie kosztów uzyskania przychodu). Pisaliśmy o tym szerzej w artykule: Likwidacja działalności a spis z natury w podatku dochodowym.

Postępowanie takie skutkuje tym, że poprzez spis z natury dochodzi do korekty kosztów podatkowych wpisanych na bieżąco do księgi o wartość niesprzedanych składników majtku objętych tym spisem. Należy o tym pamiętać przy ewentualnej korekcie kosztów w stosunku do nieuregulowanych zobowiązań. Niejako z rozpędu można bowiem pomniejszyć koszty dwukrotnie (raz poprzez remanent, drugi raz poprzez korektę niezapłaconych zobowiązań) co w efekcie spowoduje zawyżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz samego podatku.