Transakcja zakupu odpadów: podatek VAT należny i naliczony

Przeczytaj także: Odwrotne obciążenie a mały podatnik i metoda kasowa w VAT

Wszystko za sprawą art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z nim podatnikami tego podatku są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy o VAT (wśród których znalazły się różnego rodzaju odpady), o ile łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
a) dokonującym dostawy takich towarów jest podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
b) nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 (nie jest tutaj istotne to, czy podatnik taki jest czynnym czy też zwolnionym VAT-owcem),
c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2.

W przypadkach wyżej wymienionych dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Jak zatem wynika z przytoczonych regulacji, nabycie m.in. odpadów przez podatnika podlega u niego opodatkowaniu, gdy dokonującym ich dostawy jest czynny podatnik VAT, zaś przedmiotem samej dostawy nie są towary używane korzystające ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Obowiązek podatkowy od takiej dostawy powstaje na zasadach ogólnych przewidzianych w art. 19a ustawy o VAT, a więc z chwilą dokonania dostawy towarów (odpadów). Nie jest tutaj ważna data wystawienia faktury przez sprzedawcę a nawet to, czy w ogóle zostanie ona wystawiona (niemniej obowiązek jej wystawienia jak najbardziej istnieje). Oznacza to, że nabywca każdorazowo musi rozliczyć VAT od takich transakcji w rozliczeniu za okres, w którym dostawa miała miejsce. Nie jest możliwe przesunięcie tego okresu na inny, późniejszy, np. z uwagi na otrzymanie faktury od sprzedawcy z dużym opóźnieniem, już po złożeniu deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym dostawa nastąpiła.

Podatnik (nabywca), nie rozlicza od takiej czynności jedynie podatku należnego, ale także i naliczony. Jak bowiem mówi art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca. Oczywiście warunkiem koniecznym do spełnienia aby z odliczenia skorzystać jest to, iż taki zakup jest związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT-em, a więc dających prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Samego odliczenia nabywca towarów, w stosunku do których jest on obowiązany do rozliczenia podatku należnego, może dokonać w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy w podatku należnym u nabywcy (o czym z kolei mówi art. 86 ust. 10 ustawy). Prawo to przysługuje pod warunkiem uwzględnienia przez podatnika także kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek.

Co za tym idzie, prawo do odliczenia podatku naliczonego jest tutaj uzależnione od tego, czy podatnik rozliczył podatek należny i to w odpowiednim okresie.

Rodzaje odpadów
Towary, w stosunku do dostawy których obowiązanym do rozliczenia podatku należnego jest nabywca, zostały wymienione w załączniku nr 11 do ustawy. Zawiera on 41 pozycji, z czego 9 z nich zostało zarezerwowanych stricte dla odpadów. Są to:

• ex 24.45.30.0 - Pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich; cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali - wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych,
• 38.11.49.0 - Wraki przeznaczone do złomowania inne niż statki i pozostałe konstrukcje pływające,
• 38.11.51.0 - Odpady szklane,
• 38.11.52.0 - Odpady z papieru i tektury,
• 38.11.54.0 - Pozostałe odpady gumowe,
• 38.11.55.0 - Odpady z tworzyw sztucznych,
• 38.11.58.0 - Odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal,
• 38.12.26.0 - Niebezpieczne odpady zawierające metal,
• 38.12.27 - Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne.