WDT towaru: jaki kurs waluty do przeliczenia faktury w VAT?

Przeczytaj także: Przeliczanie walut przy WDT: ważny obowiązek podatkowy w VAT

Przepisy zezwalają na to, aby faktura dokumentująca WDT była wystawiona przed samą dostawą, w dniu takiej dostawy czy też w okresie późniejszym. Stąd też u podatników często powstają wątpliwości, który kurs będzie właściwy dla rozliczenia takiej transakcji.

Załóżmy dla przykładu, że WDT na rzecz unijnego kontrahenta nastąpiła 22 maja 2014 r. i transakcja była wyrażona w euro. Jaki kurs należy zastosować do przeliczenia tej waluty w następujących przypadkach:

• faktura dokumentująca WDT została wystawiona 20 maja 2014 r.
• faktura dokumentująca WDT została wystawiona 22 maja 2014 r.
• faktura dokumentująca WDT została wystawiona 26 maja 2014 r.

Jak nietrudno zauważyć, w pierwszym przypadku faktura wyprzedziła samą dostawę, w drugim została wystawiona w dniu tej dostawy, zaś w trzecim po dokonaniu dostawy. Czy w każdym przypadku stosowany będzie ten sam kurs do przeliczeń?

Aby odpowiedzieć na to pytanie, w pierwszej kolejności należy określić, w którym momencie powstanie obowiązek podatkowy od takiej dostawy. Dlaczego?
Zgodnie bowiem z art. 31a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Podatnik może przy tym także wybrać, jako alternatywny, sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Przytoczona reguła ma zastosowanie także w przypadku określonych w walutach obcych WDT.
Warto tutaj dodać, że w przypadku gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. Odpowiednio stosuje się tutaj także przepisy o stosowaniu kursu Europejskiego Banku Centralnego. Mówi o tym art. 31a ust. 2 ustawy o VAT.

Jak zatem powstaje obowiązek podatkowy w przypadku WDT? Kwestię tę reguluje art. 20 ustawy o VAT, gdzie w naszym przypadku istotny jest ust. 1 tego przepisu. Mówi on mianowicie, że w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.

Co za tym idzie, w przypadku WDT generalnie to data wystawienia faktury określa moment powstania obowiązku podatkowego. Dopiero gdy nie zostanie ona wystawiona w określonym czasie, decydujące znaczenie ma to, kiedy WDT nastąpiło.
Tym samym wartości wynikające z faktur dokumentujących takie transakcje winny być przeliczane według kursu z dnia poprzedzającego dzień ich wystawienia bądź (jeżeli dokument taki nie zostanie wystawiony na czas) z 14. dnia miesiąca następującego po tym, w którym WDT miało miejsce.

Dodajmy także, iż obecnie zasada ogólna wystawiania faktur (która ma zastosowanie także do WDT) mówi, że fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę – jest to (z pewnymi wyjątkami) najpóźniejszy moment na wystawienie faktury. Ustawodawca wskazał przy tym, że najwcześniej dokument taki może być wystawiony 30. dnia przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

Ponieważ w przypadku WDT to faktura generuje powstanie obowiązku podatkowego, a ustawodawca zezwala na wystawienie tego dokumentu przed dokonaniem dostawy, przyjąć należy, że również w takiej sytuacji data jej wystawienia decyduje o momencie powstania tego obowiązku.

Powyższe oznacza, że w naszym przykładzie, w każdym z rozpatrywanych przypadków zastosowanie znajdzie art. 31a ust. 1 ustawy o VAT mówiący o tym, że stosownych przeliczeń walut obcych na złote należy dokonać po kursie ogłoszonym na dzień poprzedzający powstanie obowiązku podatkowego.

Jak nietrudno zauważyć, będą to aż trzy różne kursy – w każdej bowiem z sytuacji moment postania tego obowiązku określi data wystawienia faktury. Co za tym idzie, w przypadku faktury wystawionej 20 maja 2014 r. należy zastosować odpowiedni kurs euro z dnia 19 maja, w przypadku faktury wystawionej 22 maja 2014 r. należy zastosować odpowiedni kurs euro z dnia 21 maja, zaś w przypadku faktury wystawionej 26 maja 2014 r. należy zastosować odpowiedni kurs z 23 maja.