Zwolnienie z VAT a usługi opodatkowane za granicą

Przeczytaj także: Jak uzyskać numer VAT-UE

Rozpatrzmy następującą sytuację: Pan Piotr ma niewielki warsztat samochodowy. Odbiorcami świadczonych usług są zarówno firmy jak i osoby prywatne. Z uwagi na wartość obrotów korzysta on jednak ze zwolnienia z podatku VAT. Obecnie nasz podatnik otrzymał kilka większych zleceń od firm niemieckich na remont należących do nich pojazdów jeżdżących na terenie Polski (firmy te nie posiadają oddziałów w Polsce). Wykonując te zlecenia wartość ogólna sprzedaży pana Piotra przekroczy limit 150 000 zł. Czy w takim przypadku utraci on prawo do zwolnienia z VAT i w związku z tym powinien dopełnić obowiązku rejestracji? Czy powinien się zarejestrować jako podatnik VAT-UE?

Tzw. zwolnienie podmiotowe zostało określone w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług, którego ust. 1 mówi, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Jeżeli limit ten zostanie przekroczony, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

W przytoczonej regulacji ustawodawca posługuje się pojęciem sprzedaży (gdy sprzedaż przekroczy określony limit, podatnik traci prawo do zwolnienia). Definicja sprzedaży znalazła się natomiast w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Rozumie się przez nią odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W związku z tym musimy określić, czy świadczone na rzecz zagranicznych firm usługi napraw samochodów stanowią odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W tym celu trzeba ustalić miejsce świadczenia (opodatkowania) takich usług. Jeżeli znajduje się ono w Polsce – ich wartość w limicie należy uwzględnić. Jeżeli zaś miejscem opodatkowania będzie terytorium innego kraju – nie można uznać, że wykonywanie takich usług stanowi odpłatne ich świadczenie na terytorium kraju (a więc Polski).

W zakresie usług naprawy różnego rodzaju pojazdów należy zaś stosować ogólne zasady określania miejsca świadczenia usług, które zostały podane w art. 28b ustawy o VAT. Co ów przepis mówi?

Otóż miejscem świadczenia usług w przypadku ich świadczenia na rzecz podatnika jest miejsce, w którym to podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Jeżeli zaś usługi takie są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Z uwagi zatem na fakt, iż odbiorcą świadczonych przez polskiego podatnika usług jest firma niemiecka, usługi te będą opodatkowane w Niemczech i jednocześnie w Polsce nie będą podlegały opodatkowaniu. Co za tym idzie, nie będą też liczyć się do limitu sprzedaży, o którym mowa w art. 113 ustawy.

W związku z tym nasz przedsiębiorca nie będzie musiał się także rejestrować jako podatnik VAT. Trzeba jednak pamiętać, że winien on się zarejestrować jako podatnik unijny. Obowiązek taki nakłada na niego art. 97 ust. 1 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT. Będzie on także obowiązany do wykazania wartości tak świadczonych usług w informacji podsumowującej VAT UE.

Jak bowiem mówi art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT UE są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje m.in. o dokonanych usługach, do których stosuje się art. 28b, na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych na potrzeby podatku od wartości dodanej, świadczonych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, innych niż zwolnionych od podatku od wartości dodanej lub opodatkowanych stawką 0%, dla których zobowiązanym do zapłaty podatku od wartości dodanej jest usługobiorca.