Dywidenda rzeczowa bez podatku dochodowego u spółki akcyjnej

Przeczytaj także: Wypłata rzeczowa dywidendy = podatek dochodowy u spółki?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka posiada niepodzielone zyski z lat ubiegłych. Ponadto także w bieżącym roku odnotowuje zyski nadające się do podziału między akcjonariuszy. Zamiast wypłacać dywidendę pieniężna spółka zamierza jednak dokonać dywidendy rzeczowej. Chce ona przekazać prawo własności należących do niej nieruchomości na rzecz akcjonariuszy. Zadano pytanie, czy wypłata takiej dywidendy spowoduje po stronie spółki powstanie przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych?

Organ podatkowy pierwotnie uznał że tak. Stanowisko to jednak uległo zmianie wskutek przebytej drogi sądowej:

„(…) Pismem z 30 września 2013 r. Spółka wezwała Organ podatkowy do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej. Jednakże w wyniku ponownej analizy sprawy, tut. Organ stwierdził brak podstaw do zmiany tej interpretacji (odpowiedź na ww. wezwanie z 25 października 2013 r. nr ILPB3/423W-64/13-2/BN).

W związku z powyższym, Strona reprezentowana przez pełnomocnika, wystosowała w dniu 21 listopada 2013 r. skargę skierowaną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu za pośrednictwem tut. Organu. Odpowiedź na skargę została udzielona pismem z 23 grudnia 2013 r. nr ILPB3/4240-83/13-2/BN.

Po rozpoznaniu sprawy, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał w dniu 18 lutego 2014 r. wyrok o sygn. akt I SA/Wr 2375/13 – prawomocny od dnia 17 kwietnia 2014 r., w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. apops - Fotolia.com

Dywidenda rzeczowa bez podatku u spółki akcyjnej

Przeniesienie własności nieruchomości w drodze wypłaty z zysku nie jest zbyciem powodującym po stronie spółki (wypłacającej) przychód. Wypłata z zysku w formie rzeczowej spowoduje jedynie przesunięcie danej pozycji z aktywów na pasywa w bilansie spółki. Wypłata dywidendy w naturze nie jest dla Spółki odpłatnym zbyciem nieruchomości.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wskazał, że prawo do dywidendy stanowi jedno z podstawowych praw majątkowych wspólnika w spółce akcyjnej, które konkretyzuje się wraz z uchwałą o jej wypłacie. Zgodnie bowiem z art. 347 § 1 Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusze mają prawo do udziału w zysku wykazanym w sprawozdaniu finansowym, zbadanym przez biegłego rewidenta, który został przeznaczony przez walne zgromadzenie do wypłaty akcjonariuszom. Podziałowi podlega czysty zysk (zysk netto) spółki, przez który należy rozumieć nadwyżkę aktywów nad pasywami spółki, pomniejszoną o należne zobowiązania podatkowe. Jednocześnie Sąd wskazał, że wobec braku wyraźnych przeciwskazań należy opowiedzieć się za stanowiskiem o dopuszczalności wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej.

W dalszej części uzasadnienia Wojewódzki Sąd Administracyjny wywiódł, że na gruncie przepisów ustaw o podatkach dochodowych wypłata dywidendy powoduje powstanie obowiązku podatkowego po stronie podmiotu otrzymującego dywidendę. Natomiast przychód podatkowy nie powstaje po stronie spółki wypłacającej dywidendę.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartości wymienione w punktach 1-10.
W ocenie Sądu, tak określony katalog zdarzeń powodujących powstanie przychodu ma charakter otwarty, jednakże uwzględnić tu można tylko takie dalsze zdarzenia, które prowadzą po stronie podmiotu do trwałego przysporzenia majątkowego. Tymczasem skutkiem podjęcia uchwały o wypłacie dywidendy nie jest zobowiązanie wspólników do dokonania jakichkolwiek świadczeń w zamian za dywidendę. W tym przypadku występuje jednostronne zobowiązanie spółki do jej wypłaty. Zatem wypłacie dywidendy nie towarzyszy obowiązek spełnienia przez wspólnika świadczenia wzajemnego.

Dlatego też – zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego – nie można uznać, że w omawianym przypadku znajdzie zastosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albowiem dotyczy on czynności odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych. Skoro jednak w przypadku dywidendy, a w tym dywidendy niepieniężnej, brak jest świadczenia wzajemnego wspólników, to odwoływanie się do tego przepisu jest bezpodstawne.

Sąd zwrócił także uwagę na fakt, że realizacja przez spółkę zobowiązania, wyrażająca się w wypłacie dywidendy, zawsze następuje kosztem własnego majątku spółki. Podkreślono przy tym, że wartość uszczuplenia majątku spółki będzie taka sama, niezależnie od tego, czy wypłata dywidendy przybierze postać pieniężną bądź niepieniężną.

W konsekwencji, Wojewódzki Sąd Administracyjny powołując się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 lutego 2012 r. sygn. akt II FSK 1384/10 uznał, że przeniesienie prawa własności w drodze wypłaty z zysku nie jest zbyciem, w wyniku którego powstaje po stronie Spółki przychód, gdyż wypłata z zysku w formie rzeczowej nie stanowi odpłatnego zbycia praw. Przy wypłacie z zysku na rzecz wspólników nie dochodzi więc do określenia jakiejkolwiek ceny zbywanej rzeczy i praw majątkowych. Wypłata z zysku w formie rzeczowej spowoduje przesunięcie danej pozycji z aktywów na pasywa w bilansie Spółki. Nie powstanie jednak z tego tytułu żadne przysporzenie majątkowe, a więc przychód podatkowy w Spółce. Wypłata dywidendy w naturze nie jest bowiem dla Spółki odpłatnym zbyciem nieruchomości.

Tym samym Sąd stwierdził, że wypłata dywidendy w formie rzeczowej przez przyznanie udziału w nieruchomości jako substytut świadczenia pieniężnego nie spowoduje powstania przychodu po stronie Spółki. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów