Samochody osobowe: zmiany w VAT a koszty uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Dwa samochody służbowe w firmie jednoosobowej dopuszczalne

Czy po zmianie przepisów o VAT od samochodów służbowych od 1 kwietnia w koszty uzyskania przychodu mogę wpisać całą kwotę brutto za paliwo (samochód używany do celów prywatno-służbowych, bez ewidencji kilometrów)?
Księgowa twierdzi, że po zmianie przepisów o VAT może w koszty wrzucić tylko 50% kosztów brutto faktury za paliwo. - pyta jeden z użytkowników naszego forum. Zapewne nie tylko u niego takie wątpliwości powstają. Spora część przedsiębiorców bowiem zadaje sobie pytanie, czy zmiany w podatku VAT, które obowiązują od kwietnia tego roku, rzutują także na ograniczenie podatkowych kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej?

Na wstępie przypomnijmy, że od 1 kwietnia 2014 r. na podstawie znowelizowanych przepisów art. 86a ustawy o VAT, w przypadku wydatków związanych z samochodami osobowymi można co do zasady odliczyć 50% kwoty podatku wynikającej z faktury zakupu. Wskazane ograniczenie obejmuje zarówno samo nabycie takiego pojazdu, jego najem czy leasing, a także zakup innych towarów i usług związanych z jego używaniem i eksploatacją (remonty, dodatkowe abonamenty, części zamienne, parkingi, autostrady itd.).

Warto przy tym pamiętać, że w stosunku do stricte samochodów osobowych w dalszym ciągu (co do zasady) podatnicy nie mają prawa do odliczenia podatku naliczonego od zakupu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do jego napędu.

Wskazane ograniczenia nie mają zastosowania, gdy dany pojazd jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej. Niestety w przypadku samochodów osobowych wiąże się to z zaprowadzeniem dodatkowej dokumentacji. Ustawodawca wymaga bowiem, aby sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Przedsiębiorca zatem z jednej strony musi spisać zasady używania takich aut, z drugiej zaś na bieżącą prowadzić ewidencję ich przebiegu (która musi zawierać ściśle określone informacje). Ponadto pojazd taki trzeba zgłosić fiskusowi (na formularzu VAT-26). Oczywiście od zasady tej występują pewne wyjątki, niemniej te pomijamy (chodzi tutaj bowiem o pojazdy przeznaczone wyłącznie do dalszej odprzedaży czy też oddania w najem).

Właśnie przytoczone regulacje przyczyniły się do powstania wątpliwości, jak traktować samochody, co do których przysługuje ograniczone prawo do odliczenia VAT, na gruncie podatku dochodowego. Czy w przypadku, gdy stanowią one środki trwałe, mogą być amortyzowane, zaś czy wydatki związane z eksploatacją mogą być zaliczane w ciężar kosztów uzyskania przychodu (ewentualnie, czy takie odliczenie, przysługuje także w wysokości 50% wartości widniejącej na fakturze, na co wskazał użytkownik forum)?

Zdaniem autora przytoczone znowelizowane przepisy ustawy o VAT nie wywierają żadnego wpływu na zasady rozliczenia wydatków związanych z wskazanymi samochodami w kosztach uzyskania przychodu.

Ustawy o podatkach dochodowych określają bowiem w sposób szczegółowy zasady zaliczania do kosztów uzyskania przychodu czy to odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od środków trwałych, w tym też samochodów osobowych czy innych pojazdów z nimi zrównanych, jak też samego odnoszenia w koszty wydatków na te pojazdy. Reguły te z początkiem kwietnia 2014 r. nie uległy żadnym zmianom (poza tym, że ustawodawca wprowadził nową definicję samochodu osobowego czy też zmiany w rozliczaniu w kosztach nieodliczonego VAT-u, co było konsekwencją zmian w ustawie o podatku od towarów i usług).

I tak w zakresie amortyzacji środków trwałych, jednym z warunków umożliwiających dokonywanie amortyzacji jest wykorzystywanie przez podatnika danego środka trwałego na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Powyższe zdaje się jednak nie być jednoznaczne z warunkiem określonym w przepisach VAT-owskich mówiącym o „wyłącznym wykorzystywaniu samochodu w prowadzonej działalności”. W związku z powyższym prawidłowym wydaje się być pogląd, że wykorzystywanie danego pojazdu w sposób mieszany (a więc zarówno na potrzeby firmy jak i prywatnie), spełnia warunek jego wykorzystywania na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Podobnie jest w przypadku ponoszenia wydatków związanych z eksploatacją takich pojazdów. Zasady zaliczania ich w ciężarów kosztów uzyskania przychodu nie uległy żadnym zmianom. Dlatego też, zdaniem autora, pomimo częściowego prawa do odliczenia VAT, w dalszym ciągu wydatki takie będą w pełni kosztami podatkowymi.