Środki trwałe: przekroczenie limitu amortyzacji jednorazowej

Przeczytaj także: Amortyzacja jednorazowa środka trwałego gdy firmy małżonków

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Warto przy tym pamiętać, że powyższa preferencja nie dotyczy podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej, którzy w roku rozpoczęcia tej działalności, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok jej rozpoczęcia, prowadzili działalność gospodarczą samodzielnie lub jako wspólnicy spółki niebędącej osobą prawną lub działalność taką prowadził ich małżonek, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.

Prawo do amortyzacji jednorazowej mają za to także tzw. mali podatnicy, a więc ci, których przychody ze sprzedaży (wraz z należnym podatkiem od towarów i usług) nie przekraczają określonego na dany rok limitu.

Stosownego odpisu dokonuje się nie wcześniej, niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych.

Ustawodawca nie limituje przy tym ilości środków trwałych, które w jednym roku można zamortyzować jednorazowo. Określił za to górny limit takich odpisów na dany rok podatkowy. Regulacje podatkowe wskazują tutaj, że wartość dokonanych w ten sposób odpisów nie może przekroczyć w danym roku 50 000 euro przeliczonych na złote po odpowiednim kursie (w roku 2014 limit ten wynosi 211 000 zł, zaś na rok 2015 jego wartość to 209 000 zł).

Gdy wartość początkowa środka trwałego przekroczy wskazany wyżej limit, ta część jego wartości początkowej, która w limicie się zmieściła podlega jednorazowemu odpisowi amortyzacyjnemu, zaś nadwyżka ponad ten limit podlega odpisom amortyzacyjnym na zasadach ogólnych. Trzeba przy tym pamiętać, że odpisy takie będą naliczane dopiero od następnego roku podatkowego.

W takim następnym roku podatnik dokonuje odpisów zgodnie z przyjętą metodą amortyzacji, tj. liniową bądź degresywną. Nie można przy tym zapominać, że suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów nie może przekroczyć wartości początkowej danego środka trwałego.

Warto zatem przed dokonaniem takiego jednorazowego odpisu amortyzacyjnego skalkulować, co się najbardziej opłaca dla osiągnięcia maksymalnej korzyści podatkowej, zwłaszcza gdy przedsiębiorca ma w planach kolejne zakupy środków trwałych. Możliwość wyboru preferencyjnych zasad amortyzacji, jak też stosunkowo wysokie stawki amortyzacyjne w niektórych przypadkach, mogą bowiem okazać się niekiedy korzystniejsze, aniżeli częściowy jednorazowy odpis amortyzacyjny.

Przykład
Podatnik dokonał zakupu w marcu 2014 r. dwóch środków trwałych. Pierwszy z nich kosztował 190 000 zł, drugi zaś 150 000 zł. Pierwszy został zamortyzowany jednorazowo w miesiącu wpisania do ewidencji środków trwałych, czyli w marcu. Działanie to spowodowało, że pozostały limit dla jednorazowych odpisów amortyzacyjnych zmniejszył się do 21 000 zł i taką wartość podatnik mógłby zaliczyć w ciężar kosztów roku 2014 w ramach jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonanego od drugiego środka trwałego.
Drugi środek trwały, to ciągnik siodłowy. Jego roczna stawka amortyzacyjna określona w Wykazie Stawek Amortyzacyjnych, wynosi w związku z tym 14% w skali roku.
Amortyzując ten składnik majątku wskazaną stawką i metodą liniową, do kosztów uzyskania przychodu roku 2014 podatnik zaliczyłby w związku z tym wartość: 150 000 zł x 14% x 9 m-cy / 12 m-cy = 15 750 zł. Korzystniejszy jest dla niego zatem odpis jednorazowy, który wyniesie 21 000 zł.

Niemniej przedmiotowy ciągnik siodłowy spełnia definicję używanego środka trwałego. Jego okres amortyzacji może w związku z tym zostać skrócony do 30 miesięcy (2,5 roku), w związku indywidualnie ustalona stawka amortyzacyjnego może tutaj wynosić aż 40% rocznie.
Jeżeli podatnik skorzystałby z tego rozwiązania, w ciężar kosztów uzyskania przychodu roku 2014 zaliczyłby kwotę: 150 000 zł x 40% x 9 m-cy / 12 m-cy = 45 000 zł, a więc ponad dwukrotnie więcej, aniżeli w przypadku amortyzacji jednorazowej.