Usługi elektroniczne: zmiany w podatku VAT od 2015 roku

Przeczytaj także: Usługi elektroniczne i zwolnienie z VAT: rejestracja w MOSS możliwa

Obecnie miejsce świadczenia usług elektronicznych uzależnione jest od tego, czy odbiorcą usługi jest podatnik, a także czy usługodawca lub odbiorca usługi ma miejsce zamieszkania lub siedziby na terytorium UE.

Jeżeli polski przedsiębiorca świadczy usługę elektroniczną, której odbiorca ma miejsce zamieszkania lub siedziby w UE, miejsce świadczenia tej usługi ustala się w oparciu o reguły ogólne. Usługa świadczona na rzecz podatnika jest rozliczana w miejscu siedziby lub zamieszkania usługobiorcy, w oparciu o mechanizm reverse charge. Natomiast VAT od usług świadczonych przez polskich podatników na rzecz konsumentów z UE rozlicza się w Polsce.

Szczególne zasady ustalenia miejsca świadczenia dotyczą jedynie sytuacji, gdy odbiorcą usługi elektronicznej jest niepodatnik, a usługa jest świadczona przez usługodawcę lub na rzecz konsumenta spoza UE. W tym przypadku zasadą jest bowiem, że miejscem świadczenia usługi elektronicznej jest miejsce zamieszkania lub siedziby usługobiorcy.

Przepisy dotyczące miejsca świadczenia usług elektronicznych stanowią implementację Dyrektywy 2006/112/WE. Dyrektywa ta została zmieniona przez Dyrektywę 2008/8/WE, dotyczącą ustalenia miejsca świadczenia usług, w tym również usług elektronicznych. Zasadą przyjętą w znowelizowanej Dyrektywie jest opodatkowanie usług elektronicznych świadczonych na rzecz konsumentów w państwie ich konsumpcji.

Polska implementacja zmienionej Dyrektywy nastąpiła w ustawie z dnia 25 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1171). Zgodnie ze zmienionym artykułem 28k Ustawy VAT, miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. W konsekwencji polscy podatnicy do tej pory rozliczający VAT w Polsce będą musieli rozliczać ten podatek w państwach UE, do których świadczą usługi elektroniczne.

Polski ustawodawca wprowadził jednak - zgodnie z Dyrektywę - procedurę szczególną rozliczania VAT w takiej sytuacji, tzw. system MOSS - mini one stop shop, czyli mały punkt kompleksowej obsługi. W założeniu MOSS ma służyć rozliczaniu przez przedsiębiorców z UE świadczących usługi na rzecz nie podatników, podatku VAT w państwie, w którym odbiorca posiada miejsce zamieszkania (siedzibę). Wykorzystując MOSS podatnicy będą mogli rozliczyć kwotę VAT należnego wszystkim państwom UE będącym państwami konsumpcji usług.

Procedura MOSS nie będzie obligatoryjna dla polskich podatników, stanowić jednak będzie znaczne ułatwienie dla rozliczania VAT. Celem wprowadzenia procedury szczególnej było ograniczenie obowiązków rejestracyjnych przedsiębiorców, którzy na skutek implementacji przez państwa członkowskie znowelizowanej Dyrektywy byliby zobowiązani do rejestracji do celów VAT w każdym państwie, do którego świadczą usługi.

W Polsce możliwość skorzystania z MOSS będą mieli przedsiębiorcy, którzy posiadają w Polsce siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Skorzystanie z procedury wymagać będzie zgłoszenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Naczelnik dokona identyfikacji oraz potwierdzi zgłoszenie wykorzystując numer identyfikacji VAT.

Pomimo wprowadzenia procedury szczególnej MOSS, zmiana przepisów w zakresie opodatkowania usług elektronicznych może spowodować poważne utrudnienia dla przedsiębiorców. W szczególności podatnicy, którzy do tej pory świadczyli usługi wyłącznie do UE mogą mieć problem z ustaleniem, czy świadczone przez nich usługi stanowią usługi elektroniczne. Zgodnie ze zmienionym art. 2 ust. 26 Ustawy VAT, przez usługi elektroniczne rozumieć należy usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 Rozporządzenia 282/2011. Zgodnie z tym przepisem do "usług świadczonych drogą elektroniczną”, należą usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie - ze względu na ich charakter - jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. W Rozporządzeniu został również zawarty przykładowy katalog usług, które mogą zostać uznane za usługi elektroniczne.

Polscy przedsiębiorcy muszą zatem rozważyć, czy świadczone przez nich usługi można zakwalifikować do usług elektronicznych i w przypadku pozytywnej odpowiedzi złożyć zgłoszenie do systemu MOSS. Pomimo dodatkowych obowiązków w VAT spowodowanych tą zmianą, wprowadzenie nowelizacji może okazać się korzystne dla podatników świadczących usługi elektroniczne na rzecz niepodatników z krajów, w których obowiązuje niższa stawka podatku VAT.