Zwrot unijnej dotacji z odsetkami poza kosztami uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Odsetki za zwłokę i opłata prolongacyjna nie są kosztami podatkowymi

Skarżący w 2004 r. otrzymał na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej dotację sfinansowaną ze środków unijnych i krajowych SAPARD w wysokości 210 000 zł, która stanowiła zwrot części poniesionych przez niego kosztów przedsięwzięcia polegającego na wybudowaniu placu na należącym do niego gruncie. Zarówno grunt jak i plac były wykorzystywane w działalności gospodarczej. W okresie 24.02.2006 r. – 31.03.2010 r. część placu została nieodpłatnie użyczono, zaś od 01.01.2008 r. do 31.03.2009 r. wynajęta na podstawie umowy najmu. Z kolei od 01.04.2010 r. cała nieruchomość gruntowa wraz z placem została oddana w dzierżawę. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zarzuciła przedsiębiorcy naruszenie warunków umowy i nakazała zwrot otrzymanego wsparcia. Sprawa trafiła do sądu. Ten orzekł o zwrocie dofinansowania wraz z odsetkami liczonymi od marca 2005 r. jak też zasądził od strony przegranej koszty sądowe i zastępstwa procesowego.

W związku z powyższym przedsiębiorca wystąpił o wydanie interpretacji podatkowej, czy wartość zapłaconych odsetek oraz kosztów sądowych może zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodu prowadzonej firmy? Organ podatkowy uznał że nie. Sprawa trafiła w związku z tym do sądu.

WSA zgodził się ze stanowiskiem skarżącego, że do kosztów może on zaliczyć poniesione wydatki w związku z postępowaniem sądowym. Kosztem podatkowym nie są jednak zapłacone odsetki z tytułu zwrotu dotacji z uwagi na naruszenie warunku umowy zawartej pomiędzy skarżącym a Agencją Rolną.

Zdaniem sądu zasądzone odsetki z tytułu zwrotu dotacji wskutek naruszenia warunków zawartej umowy nie spełniają warunku celowości art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

„(…) Poniesiony przez skarżącego wydatek w postaci odsetek od niewłaściwie wykorzystanej dotacji, poniesionej w celu osiągnięcia przychodów, odnosił się do prawidłowości wykonania umowy o dotację, nie miał natomiast związku z osiągnięciem przychodów, lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Zasądzone i zapłacone przez skarżącego odsetki od wykorzystanej w celu osiągnięcia przychodów, dotacji były następstwem niewłaściwego wykonania umowy o dotację, nie spełniały warunków z art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.(…)” - czytamy w wyroku.

Skarżący wniósł skargę kasacyjną na powyższe rozstrzygnięcie w części dotyczącej odsetek. NSA jednak ją odrzucił.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż gramatyczna wykładnia przepisu zawierającego definicję podatkowych kosztów uzyskania przychodu prowadzi do wniosku, że koszty takie mają mieć bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, zaś ich poniesienie ma bądź może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Tym samym kosztem takim jest zasadniczo każdy wydatek celowo poniesiony z zamiarem uzyskania przychodu (za wyjątkiem tych, które znajdują się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych).

Odsetki są zaś (na co uwagę zwrócił także sąd I instancji) wynagrodzeniem za korzystanie z cudzych pieniędzy lub rzeczy zamiennych, bądź rekompensatą za opóźnienie w zapłacie sumy pieniężnej. Ich wysokość jest natomiast ustalana jako ułamek (procent) należności głównej za określony czas korzystania z tych dóbr (bądź czasu opóźnienia).

„(…)W rozpoznawanej sprawie zasądzone wyrokiem sądu powszechnego odsetki związane były z wykorzystaniem przez Skarżącego dotacji niezgodnie z warunkami umowy zawartej z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wydatek poniesiony przez Skarżącego w postaci obowiązku zapłaty odsetek związany był więc z prawidłowością wykonania umowy i nie pozostawał w związku z osiągnięciem przychodów lub zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródła. Nie posiadał więc cech celowości, co uniemożliwia zaliczenie go do kosztów uzyskania przychodów.(…)” - czytamy w uzasadnieniu do wyroku.