Odliczanie VAT od paliwa - przepisy sprzeczne z prawem UE?

Przeczytaj także: Samochód zastępczy z pełnym odliczeniem VAT bez ewidencji

Zgodnie z obecnymi przepisami, prawo do odliczenia VAT zawartego w cenie paliwa silnikowego mają przedsiębiorcy, którzy używają pojazdów wykorzystywanych wyłącznie w działalności gospodarczej. To oznacza, że na 100-proc. odliczenie mogą liczyć tylko ci, którzy mają w firmach samochody ciężarowe lub specjalistyczne, jak np. dźwigi. W przypadku innych samochodów nieosobowych, np. takich, w których liczba miejsc (łącznie z miejscem dla kierowcy) wynosi 2 przy ładowności równej lub większej niż 493 kg, można odliczyć tylko 50% podatku zapłaconego przy zakupie paliwa. W innych wypadkach przedsiębiorcy nie mają prawa do odliczania VAT.

Bo implementacja do polskiego prawa była zła

O tym, jak bardzo przedsiębiorcom doskwiera ten zakaz, świadczy interpretacja podatkowa z 8 stycznia 2015 r., wydana przez Izbę Skarbową w Katowicach (sygnatura IBPP2/443-999/14/ICz). Otóż we wniosku o wydanie interpretacji firma zajmująca się gospodarowaniem odpadami oraz świadcząca usługi utrzymania czystości zapytała izbę skarbową, czy może bezpośrednio zastosować unijne przepisy dotyczące VAT i odliczać 100% VAT zapłaconego przy zakupie paliwa do aut, jakie posiada.

W uzasadnieniu stwierdziła, że nowelizacja ustawy o VAT, która zakazuje odliczania tego podatku od nabycia paliwa do 30 czerwca 2015 r., jest niezgodna z przepisami unijnej dyrektywy.

Przedstawiciele firmy zwrócili uwagę, że „przepisy dyrektywy VAT nie zawierają żadnych szczególnych postanowień ograniczających prawo do odliczenia VAT od paliwa nabywanego w związku z działalnością gospodarczą podatnika”. Jako że z kolei z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, że jeśli prawo krajowe jest niezgodne z przepisami unijnymi, to można bezpośrednio zastosować ustawodawstwo unijne, więc spółka chciałby odnieść się bezpośrednio do dyrektywy o VAT i odliczać 100% zapłaconego podatku.

50% - i to dopiero od czerwca

Spółka w tym samym wniosku zadała drugie pytanie – czy jeśli okazałoby się, że mimo istniejących błędów obecna ustawa o VAT i wprowadzony przez nią zakaz odliczania 100% podatku obowiązuje, to czy spółka ma prawo odliczyć przynajmniej 50% tego podatku.

Izba Skarbowa w Katowicach oczywiście uznała, że stanowisko spółki jest błędne, gdyż Polska miała prawo zakazać odliczenia VAT zapłaconego przy zakupie paliwa do pojazdów, które nie są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej albo nie spełniają warunków dotyczących ładowności przy określonej liczbie siedzeń. Jak wynika z interpretacji, prawo takie polski rząd uzyskał na podstawie decyzji derogacyjnej, która zostały wydana wg reguł zapisanych w dyrektywie unijnej o VAT.

Urzędnicy stwierdzili, że firma nie tylko nie może odliczać 100% VAT, ale obecnie nie ma prawa pomniejszych podatku nawet o 50% podatku zapłaconego przy zakupie paliwa. Ta ostatnia możliwość pojawi się dopiero po 30 czerwca tego roku, kiedy obowiązujący obecnie zakaz odliczania VAT od paliwa do samochodów osobowych wykorzystywanych nie tylko w działalności gospodarczej zniknie. Wówczas przedsiębiorcy dostaną prawo do odliczenia 50% podatku zapłaconego w cenie paliwa.

Sprawa trafi przed sądy unijne?

Spółka – jak przyznała we wniosku – obecnie nie odlicza podatku, a więc postępuje zgodnie z obowiązującymi od 1 kwietnia 2014 r. przepisami. Pytanie skierowane do izby dotyczyło tzw. zdarzenia przyszłego, jednak zapewne wnioskodawca doskonale wiedział, jakiej odpowiedzi może się spodziewać. W tej sytuacji złożenie wniosku można uznać za wyraz irytacji przedsiębiorców, którzy mają gorsze warunki pod względem rozliczania VAT niż ich konkurenci w innych krajach. Inną możliwością jest nadanie sprawie dalszego biegu, czyli odwołanie się do kolejnych sądów, aż do trybunałów unijnych włącznie.


Marek Siudaj, Tax Care