Samochód używany jako towar handlowy w księdze podatkowej

Przeczytaj także: Samochód używany jako towar handlowy a koszty podatkowe

Aby odpowiedzieć na zadane pytania, należy zapoznać się nie tylko z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale także rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Ustawa podatkowa bowiem definiuje, co należy rozumieć pod pojęciem kosztów oraz określa wydatki, które z takich kosztów są wyłączone. Rozporządzenie natomiast wskazuje w jaki sposób „technicznie” prowadzić PKPiR.

Definicję tą niewątpliwie spełnia samochód czy też inny pojazd kupiony w celu jego dalszej odprzedaży. Stąd samochód może być towarem handlowym, którego zakup należy ująć w kolumnie 10 księgi podatkowej „Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu”.

Warto też dodać, że zakup taki może nastąpić na podstawie różnych dokumentów. Jeżeli sprzedawcą jest inna firma, transakcja zostanie udokumentowana odpowiednią fakturą. Gdy sprzedawcą jest osoba prywatna, właściwym dokumentem jest umowa kupna-sprzedaży (bądź odpowiedniki powyższych w przypadku zakupu samochodów z zagranicy).

Wskazane dowody będą podstawą ujęcia kosztu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Datą wpisu (datą zdarzenia gospodarczego) będzie data takiego dokumentu (na co wskazuje art. 22 ust. 6b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), a więc np. dzień zawarcia umowy kupna sprzedaży.

Kupując samochód, czy inny pojazd od osoby prywatnej nabywca (w tym także będący przedsiębiorcą) co do zasady jest obowiązany do zapłaty z tytułu takiej transakcji podatku od czynności cywilnoprawnych (w wysokości 2% wartości rynkowej przedmiotu umowy). Od reguły tej występują pewne wyjątki, niemniej nie będziemy się nimi tutaj zajmować.
Nadto zakup samochodu używanego wiąże się także z poniesieniem dodatkowych opłat związanych z jego przerejestrowaniem, które także obciążają kupującego (w przypadku samochodów sprowadzanych z zagranicy jest to także np. opłata recyklingowa, nie występuje natomiast podatek PCC). Czy wydatki takie również przedsiębiorca może zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodu? – jak najbardziej tak.

Wprawdzie ustawa o podatku dochodowym wprowadza pewne ograniczenia w zakresie zaliczania do kosztów samych podatków czy niektórych, niemniej ograniczenia te nie obejmują podatku od czynności cywilnoprawnych. W żadnym przepisie nie ma także wyłączeń dla innych wydatków wyżej wskazanych.

Pozostaje zatem pytanie, w której kolumnie księgi wskazane wydatki ujmować?:

• 11 - przewidzianej dla kosztów ubocznych zakupu, czy
• 13 - przewidzianej dla pozostałych kosztów.

Wydaje się, że opisane wyżej koszty nie są na tyle bezpośrednio i ściśle związane z zakupem danego pojazdu, aby ujmować je w kolumnie 11 księgi. Właściwszą tutaj zdaje się być kolumna 13 księgi. Podstawą dokonania zapisów w księdze w zakresie powyższych kosztów mogą być natomiast np. dowody zapłaty tych podatków czy opłat.