Zakup środka trwałego na kredyt zabezpieczony przewłaszczeniem

Przeczytaj także: Niezamortyzowana wartość początkowa środka trwałego

Przewłaszczenie na zabezpieczenie wierzytelności jest umową nienazwaną, polegającą na tym, iż dłużnik lub osoba trzecia przenosi własność rzeczy na wierzyciela, który zobowiązuje się względem zbywcy do korzystania z nabytego prawa wyłącznie w zakresie, w jakim jest to potrzebne dla zabezpieczenia wierzytelności, pozostawiając możliwość korzystania z niej przez dotychczasowego właściciela.

W praktyce zatem istotą tej umowy jest zabezpieczenie spłaty zadłużenia. Spłata takiego długu skutkuje rozwiązaniem umowy przenoszącej własność na wierzyciela. Czy zatem przewłaszczenie na zabezpieczenie wierzytelności banku powoduje zmiany (w szczególności ograniczenia) przy określaniu wartości początkowej środka trwałego tudzież prawa do jego amortyzacji (jako że na kogo innego przechodzi prawo własności)?

Odpowiedź jest negatywna. Ustawodawca nie przewidział tutaj odrębnego sposobu określania wartości początkowej nabytego środka trwałego sfinansowanego kredytem, którego spłata została zabezpieczona poprzez przewłaszczenie własności tego składnika majątku na czas spłaty.

Co się natomiast tyczy samej amortyzacji takich składników majątku, ustawodawca udzielił tutaj wprost odpowiedzi w art. 22f ust. 5 ustawy PIT-owskiej i art. 16f ust. 4 ustawy CIT-owskiej.

Podatnik ustala tutaj zatem „na zwykłych zasadach” nie tylko wartość początkową środka trwałego, ale także metodę i stawkę amortyzacji. Prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych również przysługuje mu na zasadach ogólnych. W związku z tym amortyzacja rozpocznie się od miesiąca następującego po wprowadzeniu środka trwałego do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Nie ma także żadnych przeszkód, aby taki składnik majątku został zamortyzowany jednorazowo (jeżeli zarówno środek trwały jak i podatnik spełnia odpowiednie warunki ustawowe).

Oczywiście spłacane po oddaniu środka trwałego do używania odsetki od kredytu będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty (kosztem takim nie jest natomiast część kapitałowa raty kredytu).