Brak podatku u źródła od usług księgowych czy doradczych?

Przeczytaj także: Zagraniczne usługi doradcze z podatkiem u źródła?

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 i 3 Ustawy CIT, podatek dochodowy z tytułu uzyskiwanych przez nierezydentów na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej dochodów z tytułu m.in.: świadczeń doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze ustala się w wysokości 20% przychodów uzyskanych przez nierezydenta.

Przepis ten stosuje się z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które z reguły przewidują znacznie niższą stawkę podatku. Warunkiem zastosowania niższej stawki podatku jest jednak otrzymanie przez wypłacającego należność aktualnego certyfikatu rezydencji usługodawcy.

W związku z brzmieniem umów międzynarodowych, których stroną jest Polska oraz brakiem szczegółowego katalogu usług podlegających opodatkowaniu, zagadnienie to często budzi wątpliwości polskich podatników.

1. Łącznik terytorialny z Polską

Zgodnie z art. 3 ust. 2 Ustawy CIT nierezydenci podlegają obowiązkowi podatkowemu w Polsce tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wątpliwości dotyczą w szczególności usług niematerialnych i usług o podobnym charakterze wykonywanych przez nierezydentów poza terytorium Polski, z których jednak korzyść usługobiorca odnosi na terytorium Polski. Taka sytuacja może mieć miejsce na przykład w odniesieniu do usług doradczych, w przypadku udzielania porad przez zagranicznego usługodawcę polskiemu podatnikowi telefonicznie lub mailowo.

Niektóre sądy administracyjne zaczęły przedstawiać stanowisko, zgodnie z którym podatek u źródła może być pobierany wyłącznie w przypadku, gdy istnieje łącznik terytorialny z Polską (tj. usługa została wykonana na terytorium Polski) np.: wyrok NSA z 4 lipca 2014 r. o sygn. II FSK 2200/11. Sama okoliczność, iż nabywca usługi jest polskim podatnikiem nie przesądza jeszcze, że usługa wykonana jest na terytorium Polski.

Tego stanowiska nie podtrzymują jednak organy podatkowe, np.: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 22 lipca 2014 r. o sygn. IBPBI/2/423-448/14/CzP stwierdził, że: „należy zatem przyjąć, że dochód o jakim mowa w art. 3 ust. 2 updop powstaje wtedy, gdy po stronie polskiego rezydenta podatkowego powstaje wierzytelność (stanowiąca dla kontrahenta przychód o charakterze definitywnym mogącym być źródłem dochodu) na rzecz podmiotu niebędącego polskim rezydentem podatkowym. W takim wypadku, a jest to przypadek opisany we wniosku, powstaje ograniczony obowiązek podatkowy.”

2. Zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania

W przypadku każdej wypłaty należności na rzecz zagranicznego kontrahenta wypłacający ma obowiązek stosować postanowienia właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Z reguły w art. 12 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta jest definicja należności licencyjnych. Do należności licencyjnych należą m.in. należności za korzystanie z prawa autorskiego, patentu, znaku towarowego, technologii produkcyjnej. Należy zatem zwrócić uwagę, że zakres art. 21 ust. 1 Ustawy CIT jest szerszy niż definicja należności licencyjnych zawarta w art. 12 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę. W definicji należności licencyjnych nie mieszczą się wynagrodzenia za takie usługi jak usługi reklamowe, doradcze, prawne, marketingowe oraz usługi podobnego rodzaju.

Powyższe oznacza, iż w przypadku posiadania certyfikatu rezydencji usługodawcy, polski podatnik nie jest zobowiązany do poboru podatku u źródła, gdyż obowiązek taki wyłącza co do zasady brzmienie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Jednak w odniesieniu do każdej wypłaty konieczne jest zweryfikowanie postanowień właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przypadku bowiem, gdyby usługi nabywane przez polską spółkę od zagranicznego usługodawcy mieściły się w jednak definicji należności licencyjnych zawartej w tej umowie, konieczne byłoby pobranie podatku u źródła według stawki wynikającej z tej umowy.

3. Certyfikat rezydencji

Jak wskazuje art. 26 ust. 1 zd. 3 Ustawy CIT zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. Spółka nabywająca usługi niematerialne od zagranicznego podmiotu powinna zatem uzyskać certyfikat rezydencji kontrahenta przed dokonaniem wypłaty.

Istotne jest, żeby certyfikat rezydencji był aktualny. Przepisy, które weszły w życie w styczniu 2015 r. precyzują, kiedy certyfikat rezydencji pozostaje ważny.

4. Podsumowanie

Chociaż Ustawa CIT przewiduje pobranie podatku u źródła również od należności wypłacanych zagranicznym kontrahentom z tytułu usług niematerialnych takich jak usługi doradcze, reklamowe oraz usługi zarządzania, w praktyce rzadko zdarza się sytuacja, gdy ten podatek powinien zostać rzeczywiście pobrany. Kluczowe jest jednak w tym przypadku posiadanie aktualnego certyfikatu rezydencji kontrahenta.