Zagraniczne spółki kontrolowane (CFC) okiem organów podatkowych

Przeczytaj także: Akcja ratunkowa Sejmu: raje podatkowe jednak opodatkowane od 2015 roku?

1. Spółka zagraniczna i kontrolowana spółka zagraniczna

Zgodnie z art. 24a Ustawy CIT za spółkę zagraniczną uważa się m.in. osobę prawną, nieposiadającą siedziby na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, w której polski rezydent posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych oraz stanowiących albo prawo do udziału w zyskach.

Udział rezydenta w spółce zagranicznej pomniejsza się o udział jego jednostki zależnej.

Za zagraniczną spółkę kontrolowaną nie uważa się jednak spółki, której przychody nie przekraczają 250 000 EUR rocznie lub która prowadzi w państwie swojej siedziby rzeczywistą działalność gospodarczą.

2. Udział w kapitale, prawo głosu, udział w zyskach

W celu ustalenia, czy podmiot zagraniczny w ogóle podlega regulacji CFC jako spółka zagraniczna konieczne jest sprawdzenie, czy spełniona jest przesłanka posiadania przez polskiego rezydenta udziału w kapitale, prawa głosu albo udziału w zyskach tego podmiotu. Skoro Ustawa CIT wskazuje wprost, że spółką zagraniczną jest każda osoba prawna, która posiada siedzibę lub zarząd poza granicami Polski, przesłanka posiadania udziału kapitałowego, prawa głosu lub prawa udziału w zyskach może być rozumiana bardzo szeroko. Na szeroką wykładnię definicji spółki zagranicznej wskazują również wydane do tej pory interpretacje indywidualne.

W interpretacji indywidualnej z 3 lipca 2015 r. sygn. IPTPB2/4511-175/15-4/KR Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził, że udziałem kapitałowym jest posiadanie certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym zamkniętym („FIZ”).

Jak wskazano w stanie faktycznym, wnioskodawca posiada certyfikaty inwestycyjne FIZ. Jednocześnie FIZ jest udziałowcem spółki cypryjskiej, która spełnia przesłanki do uznania jej za CFC w odniesieniu do FIZ. Wnioskodawca chciał uzyskać potwierdzenie, że spółka cypryjska nie będzie stanowiła dla niego CFC, bowiem nie będzie posiadał w niej udziału pośredniego. Swoje stanowisko opierał na argumentacji, że posiadanie certyfikatów inwestycyjnych nie jest równoznaczne z posiadaniem udziału kapitałowego w FIZ.

Organ jednak nie uznał jego stanowiska za prawidłowe stwierdzając, że: „Posiadanie certyfikatów inwestycyjnych FIZ jest równoznaczne z posiadaniem udziału w kapitale oraz udziału związanego z prawem do uczestnictwa w zyskach FIZ.”

W podobny sposób wypowiedział się również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 18 lutego 2015 r. sygn. IPPB2/415-900/14-3/AS w odniesieniu do posiadania jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym z siedzibą na Malcie, który z kolei posiadał udziały w spółce zagranicznej.

Jak wskazują organy podatkowe, warunek posiadania udziału w kapitale, głosu albo udziału w zyskach odnosi się do określonego poziomu kontroli nad podmiotem zagranicznym. Oznacza to, że w ocenie organów zagraniczną spółką kontrolowaną może być dla podatnika podmiot zagraniczny, nad którym polski rezydent posiada określony poziom kontroli, a zatem definicja spółki zagranicznej jest szeroka.

3. Przychody pasywne

Spółka zagraniczna, poza wymogiem posiadania w niej udziału kapitałowego albo udziału w prawie głosu lub zyskach, stanowi CFC tylko w przypadku, gdy co najmniej 50% uzyskiwanych przez nią przychodów stanowią przychody pasywne. Do przychodów pasywnych zalicza się natomiast dywidendy, dochody w zyskach osób prawnych, zyski ze sprzedaży udziałów lub akcji, wierzytelności, odsetki od wszelkiego rodzaju pożyczek, a także przychody z instrumentów finansowych oraz praw autorskich i praw własności przemysłowej.

Również w tym przypadku interpretacje indywidualne wydane do tej pory wskazują na szerokie rozumienie nowych przepisów przez organy podatkowe. Wskazuje na to m.in. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 25 czerwca 2015 r. sygn. IPTPB3/4510-103/15-4/PM.

W tej interpretacji organ stwierdził, że odsetki od lokat bankowych typu overnight należy uznać za odsetki od pożyczek w rozumieniu regulacji o CFC. Przepis ten bowiem odnosi się do pożyczek wszelkiego rodzaju, w tym także do lokat bankowych:

„Określenie „pożyczki wszelkiego rodzaju” budzi zatem jednoznaczne skojarzenia językowe prowadzące do jego szerokiego rozumienia. W świetle powyższego termin „pożyczka” w rozumieniu art. 24a ust. 3 pkt 3 lit. b) odnosi się więc nie tylko do umów pożyczki sensu stricto lecz obejmuje również „wszelkiego rodzaju” inne transakcje, które w swej istocie zbliżone są do instytucji pożyczki (…) W związku z powyższym taki sam tok rozumowania należy przyjąć w przypadku odsetek od lokat.”

Za przychód pasywny Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał również wypłatę dochodów netto funduszu inwestycyjnego oraz wypłatę zysku ze zbycia lokat funduszu na rzecz spółki cypryjskiej. W interpretacji z 18 czerwca 2015 r. sygn. IPTPB3/4510-101/15-2/IR organ stwierdził, że przychody z tytułu uczestnictwa w funduszu stanowią przychody z realizacji instrumentów finansowych, zatem będą stanowiły przychody pasywne.

Zatem, w przeciwieństwie do opinii niektórych podatników, organy podatkowe za przychody pasywne uznają wszelkie kategorie przychodów zbliżone do tych wskazanych w przepisach dotyczących CFC.