Usługi rolnicze w VAT to także działalność rolnicza

Przeczytaj także: Odliczenie podatku VAT po utracie/rezygnacji ze zwolnienia

Art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT mówi, że zwalnia się z tego podatku dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego. Niemniej ze zwolnienia takiego można zrezygnować i rozliczać VAT na zasadach ogólnych.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w pojęciu działalności gospodarczej (inaczej, aniżeli w podatku dochodowym) mieści się również działalność rolnicza. Gospodarstwo rolne przy tym bardzo często jest prowadzone wspólnie przez małżonków. Czy to oznacza, że jeżeli ci postanowią rozliczać z tego tytułu VAT, oboje muszą się do tego podatku zarejestrować?

W uproszczeniu mówiąc zatem do VAT rejestruje się tutaj tylko jeden z małżonków (co potwierdza także art. 92 ust. 2 ustawy o VAT), o czym sromotnie przekonało się pewne małżeństwo (wyrok NSA z 13.05.2015 r., sygn. akt I FSK 210/14).

W rozpatrywanej przez sąd sprawie skarżąca razem z mężem prowadziła wspólnie gospodarstwo rolne, zarejestrowanym podatnikiem VAT z tytułu którego był mąż. Sama skarżąca otworzyła natomiast działalność w zakresie świadczenia usług rolniczych i także zarejestrowała się na potrzeby VAT jako podatnik czynny, po czym w jednym miesiącu (sierpniu 2012 r.) dokonała zakupu ciągnika rolniczego i opryskiwacza oraz wystawiła fakturę za usługę zabiegu ochrony roślin. W deklaracji VAT-7 za sierpień 2012 r. wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w ciągu 25 dni.

Powyższe rozliczenie urząd skarbowy postanowił skontrolować, w efekcie czego zakwestionował jej prawo do odliczenia VAT naliczonego wskazując, że skarżącej nie można uznać za podatnika VAT czynnego, pomimo dokonanej rejestracji. Skoro bowiem gospodarstwo rolne było własnością obojga małżonków, a podatnikiem zarejestrowanym dla celów VAT z tytułu jego prowadzenia był mąż skarżącej, ona sama nie mogła się stać podatnikiem VAT w zakresie prowadzenia tego gospodarstwa.

Skarżąca z powyższym się nie zgodziła wskazując na art. 92 ust. 2 ustawy o VAT, który to pozwala co prawda na złożenie zgłoszenia rejestracyjnego tylko przez jedną z osób fizycznych, na które wystawiane będą faktury przy zakupie towarów i usług oraz które będą wystawiały faktury przy sprzedaży produktów rolnych, jednakże zasada ta dotyczy jedynie sprzedaży produktów rolnych, a nie świadczenia usług rolniczych.

Spraw trafiła do sądu, a ten w obydwu instancjach przyznał rację organom podatkowym. NSA w uzasadnieniu do wyroku wskazał, że w myśl ustawy o VAT działalność rolnicza obejmuje nie tylko szeroko rozumianą produkcję rolniczą, ale także świadczenie usług rolniczych, którymi są usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy. Wśród nich natomiast znalazły się usługi świadczone przez skarżącą.

Sąd wskazał, że w związku z tym oboje małżonkowie prowadzili ten sam rodzaj działalności, czyli działalność rolniczą. A ponieważ to mąż skarżącej dokonał zgłoszenia rejestracyjnego i jest czynnym podatnikiem VAT z tytułu prowadzonej działalności rolniczej i rozlicza się na zasadach ogólnych, to on ma status podatnika VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej z gospodarstwa rolnego stanowiącego współwłasność małżonków.

Gdyby przyjąć stanowisko skarżącej za prawidłowe, mielibyśmy do czynienia z sytuacją, w której w ramach już funkcjonującego gospodarstwa rolnego działałoby drugie gospodarstwo, a ponadto w ramach istniejącego gospodarstwa byłoby dwóch podatników, którzy samodzielnie dokonywaliby rozliczeń podatku VAT, co jest niedopuszczalne.

Stąd nie można przyjąć, że zgłoszona przez skarżącą działalność nie jest działalnością rolniczą, a inną działalnością gospodarczą. A ponieważ nie prowadzi ona innej, aniżeli rolnicza, działalności, nie przysługiwało jej prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem maszyn rolniczych, wykorzystywanych do świadczenia usług rolniczych. Skarżąca nie nabyła bowiem skutecznie statusu czynnego podatnika VAT.