Zwolnienie spadku z podatku: data złożenia druku SD-Z2

Przeczytaj także: Gospodarstwo rolne: podatek od spadku a dzierżawa

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Matka wnioskodawcy, na stałe mieszkająca w USA, po przyjeździe do Polski zmarła w październiku 2012 r. Pozostawiła ona w banku w Stanach Zjednoczonych dyspozycję na wypadek śmierci, na podstawie której wnioskodawcy oraz jego synom wypłacono określone środki pieniężne.

Informację o złożonej przez matkę dyspozycji wkładem wnioskodawca powziął dopiero w dniu otrzymania przelewu, tj. 17 lutego 2015 r. Bank zawiadomił go pismem z dnia 9 lutego 2015 r. o wysokości przekazanych mu środków finansowych w kwocie ponad 71 tys. USD. Po potrąceniu prowizji i opłat bankowych otrzymał on jednakże niespełna 66,5 tys. USD na swoje konto walutowe. Pismo z dnia 9 lutego 2015 r. jest jedynym dokumentem skierowanym do wnioskodawcy o wysokości przekazanych środków finansowych.

Wnioskodawca zadał pytanie, jak w takim przypadku winien liczyć 6 miesięczny termin na złożenie formularz SD-Z2, dzięki któremu może zwolnić uzyskane środki z podatku od spadków i darowizn? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 83, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. alexkich - Fotolia.com

Testament

Przy określaniu terminu złożenia zawiadomienia o nabyciu spadku w celu skorzystania z prawa do zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn istotny jest moment, w którym spadkobierca o spadku się dowiedział.

Przydatne narzędzia:
Kalkulator podatku od spadków i darowizn
Druk SD-Z2

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 2 cyt. ustawy, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W świetle art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych określonych w art. 1 ust. 2 – z chwilą śmierci wkładcy i zgodnie z art. 5 ustawy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Jak wynika z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu (art. 4a ust. 2 ww. ustawy). (...)

Na wstępie należy wskazać, iż dla zastosowania art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn istotny jest moment, w którym nabywca powziął wiedzę (dowiedział się) o nabyciu własności środków rozdysponowanych na wypadek śmierci oraz uprawdopodobnienie momentu uzyskania tej wiedzy. Oprócz zgłoszenia rzeczy lub praw majątkowych naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym nabywca dowiedział się o ich nabyciu, musi jednocześnie uprawdopodobnić fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu. W tym miejscu należy przypomnieć, że w przypadku uprawdopodobnienia nie stosuje się reguł postępowania dowodowego, gdyż jest ono środkiem słabszym od dowodu, a o jego zaistnieniu możemy mówić wówczas, gdy twierdzenie strony jest prawdopodobne, wiarygodne.

Stanowisko takie wyrażono, m.in. w wyroku WSA w Poznaniu z dnia 20 lutego 2009 r. (sygn. akt I SA/Po 1533/08), iż uprawdopodobnienie wskazuje, że podatnik nie jest zobligowany do udowodnienia przed organem faktu późniejszego powzięcia wiadomości o nabyciu. Uprawdopodobnienie jest środkiem zastępczym, słabszym niż dowód, nie dającym pewności, lecz jedynie wiarygodność (prawdopodobieństwo) twierdzenia o danym fakcie. Uprawdopodobnienie prowadzi do uzasadnionego przypuszczenia, że zdarzenie rzeczywiście miało miejsce. Z przeprowadzonych wyżej rozważań wynika, iż w przepisie art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn chodzi więc o przypadki o charakterze wyjątkowym, w których z natury i istoty nabycia danego prawa majątkowego czy własności rzeczy wynika, że nabywca mógł dowiedzieć się o tym nabyciu później, nie zaś o sytuacje, kiedy nabywca dowiedział się później na skutek własnych zaniechań czy zaniedbań (chyba że nie można przypisać mu winy z uwagi na zaniedbania innych osób czy organów).

W kontekście powyższego istotnym jest aby Wnioskodawca uprawdopodobnił fakt, kiedy powziął informację o nabyciu wymienionej we wniosku dyspozycji wkładem na wypadek śmierci, zgodnie z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Termin zgłoszenia nabycia rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego należy liczyć bowiem od dnia, w którym Wnioskodawca dowiedział się o nabyciu środków rozdysponowanych na wypadek śmierci.

Jeżeli zatem dopiero w dniu otrzymania przelewu środków pieniężnych, tj. 17 lutego 2015 r. Wnioskodawca powziął informację o dokonaniu tej dyspozycji wkładem, to zgodzić się należy ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż to od tej daty winien być liczony 6-miesięczny termin, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jeżeli jednak Wnioskodawca przed tą datą, tj. 17 lutego 2015 r. otrzymał pismo z banku o wysokości przekazanych środków finansowych, datowane na dzień 9 lutego 2015 r., to termin 6-miesięczny winien być liczony od daty otrzymania tego pisma przez Wnioskodawcę, byłby to bowiem moment, w którym Wnioskodawca – na podstawie pisma z banku – powziął informację o nabyciu środków pieniężnych. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów