Odliczenie ulgi prorodzinnej w PIT za 2015 r.

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Ulga na jedno dziecko
Jak zostało to już wyżej podkreślone, w przypadku posiadania tylko jednej pociechy uprawniającej do ulgi, miesięczna wartość odliczenia wynosi 92,67 zł za każdy miesiąc jego wychowywania bądź sprawowania nad nim pieczy. Limit roczny to natomiast 1.112,04 zł.

Przy jednym dziecku uprawniającym do ulgi ważny jednakże jest także dochód jego rodziców (opiekunów) starających się o prawo do odliczenia, co prezentuje poniższy przykład

Przykład
Państwo Kowalscy, pozostający w związku małżeńskim, w lutym 2015 r. zostali rodzicami. Ich łączne dochody wyniosły 105.000 zł. W opisanym przypadku kwota ulgi wyniesie 1.019,37 zł ( tj. 11 x 92,67 zł).
Gdyby natomiast ich dochody przekroczyły kwotę 112.000 zł, prawa do ulgi w ogóle by nie mieli.

Załóżmy teraz, że powyżsi podatnicy nie są małżonkami, niemniej mieszkają razem i wspólnie wychowują swoje dziecko. Prawo do ulgi mają bowiem m.in. rodzice dziecka, którzy niekoniecznie muszą być małżeństwem. Dochód matki dziecka wyniósł w 2015 roku 48.000zł, zaś dochód ojca 57.000 zł. Czy w dalszym ciągu mają oni prawo do ulgi? Tak, ale tylko w przypadku matki dziecka. Dlaczego?

Tutaj bowiem każdy z rodziców rozpoznaje prawo do ulgi odrębnie i ma limit 56.000 zł. Dochód matki w tym limicie się mieści, dlatego może ona z odliczenia skorzystać. Dochód ojca jest natomiast zbyt wysoki, aby miał on prawo do ulgi.

Ulga przy dwójce dzieci
Posiadanie co najmniej dwójki dzieci powoduje, że przy ustalaniu prawa do ulgi rodzice nie muszą przejmować się swoim kryterium dochodowym.
Trzeba jednakże pamiętać, że zdaniem organów podatkowych pod uwagę są tutaj brane tylko te dzieci, które uprawniają do odliczenia (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 29.10.2015 r. nr IPPB4/4511-1098/15-2/MP). Tym samym jeżeli dla przykładu jedno dziecko ma lat 16, a drugie 27, prawo do ulgi prorodzinnej będzie określane tak samo, jak przy jednym dziecku (a więc z kryterium dochodowym rodziców).

Jak zostało to już wcześniej podkreślone, ulga na pierwsze i drugie dziecko liczona jest w tej samej wysokości. W skali roku zatem rodzice odliczą tutaj maksymalnie kwotę 2.224,08 zł. Jeżeli prawo do ulgi w stosunku do określonej pociechy ustanie bądź zacznie przysługiwać w trakcie roku, ulga ta ulegnie odpowiedniemu zmniejszeniu (będzie stanowiła iloczyn kwoty 92,67 zł i liczby miesięcy, za które rodzice będą uprawnieni do skorzystania z niej).

Ulga na trójkę dzieci
Sposób rozliczenia ulgi prorodzinnej komplikuje nieco trzecia pociecha, przy założeniu oczywiście, że cała trójka uprawnia do odliczenia. Na trzecie dziecko przysługuje bowiem wyższa kwota ulgi, tj. 166,67 zł miesięcznie (2.000,04 zł rocznie). Maksymalna wartość odliczenia przy trójce dzieci wynosi zatem: (92,67 x 12) x 2 + (166,67 x 12) = 2.224,08 + 2.000,04 = 4.224,12 zł

Może w związku z tym pojawić się pytanie, jak ulgę tę zastosować, gdy prawo do niej na trzecie dziecko rodzice nabędą bądź utracą w trakcie roku podatkowego? Ograniczenie zastosować do wyższego czy niższego limitu odliczenia? Niestety do wyższego.

Przykład
W marcu 2015 r. Państwu Kowalskim (pozostającym w związku małżeńskim) urodziło się trzecie dziecko. Od tego czasu mają oni trójkę dzieci, w stosunku do których mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej. W odniesieniu do dwóch pierwszych ulga wyniesie 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1.112,04 zł) na każde dziecko, zaś w odniesieniu do dziecka trzeciego ulga wyniesie 166,67 zł x 10 miesięcy = 1.666,70 zł. Łączne odliczenie, do którego mają prawo Państwo Kowalscy, wyniesie w związku z tym: 1.112,04 zł + 1.112,04 zł + 1.666,70 zł = 3.890,78 zł.

Ulga na czwórkę bądź większą liczbę dzieci
Wartość odliczenia z tytułu ulgi prorodzinnej, w przypadku posiadania co najmniej czwórki pociech (oczywiście uprawniających do odliczenia) kształtuje się następująco:

• na pierwsze i drugie dziecko po 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1.112, 04 zł),
• na trzecie dziecko 166,67 zł miesięcznie (rocznie 2.000,04 zł),
• na czwarte i każde kolejne dziecko po 225 zł miesięcznie (rocznie 2.700,00 zł).

Jeżeli prawo do ulgi na daną pociechę powstanie bądź ustanie w trakcie danego roku, podobnie jak wyżej, stosownego ograniczenia odliczenia dokonujemy w odniesieniu do dziecka z największym limitem odliczenia.

Przykład
Państwo Kowalscy są rodzicami trójki dzieci. W marcu urodziło im się kolejne. W odniesieniu do dwóch pierwszych ulga podatkowa wyniesie zatem 92,67 zł miesięcznie (rocznie 1.112, 04 zł) na każde dziecko, na dziecko trzecie 166,67 zł miesięcznie (2.000,04 zł rocznie), zaś w odniesieniu do czwartego dziecka ulga wyniesie 225zł x10 miesięcy = 2.250,00 zł. Łączne odliczenie, do którego mają prawo Państwo Nowakowie, wyniesie w związku z tym: 1.112,04 zł + 1.112,04 zł + 2.000,04 zł + 2.250,00 zł = 6.674,12 zł.

Dzieci z różnych związków

Skomplikujmy teraz rozliczenie. Załóżmy że podatnicy nie są małżonkami i mają w sumie trójkę dzieci z różnych związków. Pani Anna i Pan Piotr mają wspólną jedną pociechę. Dodatkowo Pani Anna ma także dwójkę dzieci z poprzedniego związku. Dochód Pani Anny w 2015 r. wyniósł 70.000 zł, zaś dochód Pana Piotra 60.000 zł. Czy i w jakiej wysokości mają oni prawo do odliczenia?

Ponieważ Pan Piotr ma tylko jedno dziecko, przy określaniu prawa do ulgi musi on wziąć pod uwagę kryterium dochodowe. Ponieważ jego dochód przekracza limit 56.000 zł, ulga mu nie przysługuje.

Pani Anna ma natomiast w sumie trójkę dzieci uprawniających do ulgi, w związku z tym kryterium dochodowe jej nie dotyczy. Dlatego też będzie uprawniona do skorzystania z odliczenia. Maksymalny limit ulgi wyniesie tutaj 1.112,04 zł + 1.112,04 zł + 2.000,04 zł = 4.224,12 zł. Musi ona jednak pamiętać, że limitem ulgi na dwoje dzieci będzie musiała się co do zasady podzielić także z drugim rodzicem.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 16.02.2015 r. nr IBPBII/l/415-961/14/DP wyjaśnił, że w przypadku wykonywania władzy rodzicielskiej przez cały rok przez oboje rodziców, ulga prorodzinna przysługuje każdemu z nich w proporcjach przez nich ustalonych. Jeżeli zaś rodzice takich proporcji nie ustalili, to należy przyjąć, że ulga przysługuje każdemu z nich w częściach równych.

W podobnym tonie wypowiedział się Minister Finansów w interpretacji z dnia 07.08.2013 r. nr DD3/033/163/IMD/13/RD-81510/13