Rezygnacja z prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla VAT a PIT

Przeczytaj także: Samochody osobowe ponownie solą w oku fiskusa

Prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu na cele VAT-u jednakże jest uciążliwe. Nadto niektóre pojazdy sporadycznie mogą być wykorzystywane w innym celu. W związku z tym podatnik może zdecydować o zaprzestaniu prowadzenie ewidencji dla konkretnego pojazdu, o czym należy także powiadomić urząd skarbowy składając korektę deklaracji VAT-26. Powyższe skutkuje tym, iż od dnia zaprzestania sporządzania tej dokumentacji (i zawiadomienia o tym fakcie urzędu) podatnik ma prawo do odliczenia jedynie połowy podatku naliczonego od wydatków związanych z eksploatacją takiego pojazdu (w tym także od np. rat leasingowych). Decyzję o jej nieprowadzeniu można też podjąć już na samym początku używania takiego pojazdu, godząc się jednocześnie na odliczenie jedynie połowy podatku naliczonego.

Czy powyższe wywołuje także negatywne konsekwencje na tle podatku dochodowego, w szczególności czy również tutaj jedynie połowa wydatków będzie mogła być zaliczana w ciężar kosztów uzyskania przychodu?

Otóż należy pamiętać, że ograniczenia wynikające z podatku od towarów i usług nie wywierają wpływu na ograniczenie w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodu wydatków ponoszonych na taki pojazd.

W związku z tym podatnik, który dany samochód osobowy (tudzież inny z nim zrównany) wykorzystuje jedynie na potrzeby działalności gospodarczej, wszystkie wydatki z nim związane zalicza w ciężar kosztów uzyskania przychodu (za wyjątkiem ograniczeń tyczących się amortyzacji czy ubezpieczeń dobrowolnych uzależnionych od wartości - które stosuje się przy samochodach droższych aniżeli 20 000 euro) bez względu na to, czy podatek naliczony odlicza w pełnej wysokości, czy też wskutek podjętej decyzji o np. nieprowadzeniu do niego ewidencji przebiegu pojazdu jedynie w połowie.

Jeżeli natomiast samochód służbowy jest wykorzystywany jednocześnie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej jak i do celów prywatnych, np. samego przedsiębiorcy, jego pracowników, członków zarządu itd., to wydatki związane z eksploatacją tego samochodu do celów prywatnych nie stanowią w ogóle kosztów uzyskania przychodów. Nie wykazują bowiem związku z przychodami uzyskiwanymi przez firmę. Oczywiście także tutaj wydatki ponoszone jedynie na eksploatację w związku z prowadzoną firmą są kosztami w pełni.

Amortyzacja samochodu uprawniającego do odliczenia połowy podatku naliczonego

Stanowiący własność firmy samochód osobowy, w stosunku do którego w podatku VAT prawo do odliczenia podatku naliczonego jest zróżnicowane w zależności od jego wykorzystywania na różne cele, na potrzeby podatku dochodowego jest traktowany jako środek trwały podlegający amortyzacji. Oznacza to, że po jego wprowadzeniu do stosownej ewidencji i ustaleniu wartości początkowej (tutaj należy pamiętać, że ta część podatku VAT od ceny zakupu, która nie podlega odliczeniu, powiększa wartość początkową), podatnik ma prawo naliczać odpisy amortyzacyjne.

Dokonywane od tak ustalonej wartości początkowej odpisy amortyzacyjne stanowią w pełni koszty uzyskania przychodu prowadzonej firmy nawet wówczas, gdy samochód jest wykorzystywany zarówno służbowo jak i prywatnie - z zastrzeżeniem ograniczenia do 20 000 euro.

Nie ma przy tym większego znaczenia, w jakim stopniu auto służy działalności gospodarczej, a w jakim celom prywatnym

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 20.08.2014 r. nr ITPB1/415-582/14/WM wskazał, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje możliwość proporcjonalnego dokonywania odpisów amortyzacyjnych wyłącznie dla nieruchomości, wykorzystywanych częściowo do działalności gospodarczej. W przypadku środków trwałych innych niż nieruchomości, ustawodawca nie wskazał na możliwość proporcjonalnego ustalania wartości początkowej środków trwałych z uwagi na wykorzystywanie ich do innych celów, niż pozarolnicza działalność gospodarcza.

W efekcie w przypadku składników majątkowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej, spełniających kryteria do uznania ich za środki trwałe (innych niż nieruchomości), możliwe jest dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od pełnej wartości początkowej, niezależnie od tego czy są wykorzystywane wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą, czy też częściowo – do celów prywatnych.

Również Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 27342 przyznało, że w przypadku samochodów osobowych, ustawy o podatkach dochodowych nie zawierają analogicznych rozwiązań, jak w przypadku nieruchomości wykorzystywanych jedynie częściowo w działalności gospodarczej.

W efekcie amortyzacja winna tutaj być naliczana i zaliczana do kosztów uzyskania przychodu (z opisanym wyżej zastrzeżeniem) w pełnej wysokości

Pogląd taki organy podatkowe prezentują jednakże od stosunkowo niedługiego okresu czasu. Jeszcze bowiem w 2013 r. można było zetknąć się z interpretacjami, w których fiskus twierdził, iż prywatne wykorzystywanie danego składnika majątku uniemożliwia jego amortyzację. Nie spełnia on bowiem definicji środka trwałego (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 30.09.2013 r. nr IPTPB1/415-472/13-3/KO). To negatywne podejście zdaje się jednak odeszło już do lamusa.