Przekształcenie spółki cywilnej w inną osobową z podatkiem PCC?

Przeczytaj także: PCC od przekształceń spółek osobowych i kapitałowych

Spółka cywilna a osobowe spółki handlowe

Spółka cywilna jest umową, przez którą wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 Kodeksu cywilnego).

W konsekwencji spółka cywilna nie posiada własnego majątku. Wkłady wspólników oraz składniki majątkowe nabywane w ramach prowadzonej przez spółkę cywilną działalności stanowią wspólny majątek wspólników, co wynika z art. 863 § 1 Kodeksu cywilnego. Pomiędzy wspólnikami istnieje w tym zakresie współwłasność.

Pod tym względem spółka cywilna różni się od osobowych spółek handlowych, którymi zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych (Ksh) są spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo - akcyjna. Osobowa spółka handlowa jak czytamy w art. 8 § 1 Ksh może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Na gruncie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC) można mówić jednakże o daleko idącym zrównaniu pozycji spółki cywilnej oraz osobowych spółek handlowych. Zgodnie bowiem z art. 1a pkt 1 ustawy o PCC przez spółkę osobową rozumie się spółkę cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną.

Przekształcenie spółki cywilnej

W świetle art. 26 § 4 zd. 1 Ksh, spółka cywilna może być przekształcona w spółkę jawną. Ponadto spółka cywilna może zostać przekształcona w inną spółkę handlową (art. 551 § 2 Ksh). Spółce jawnej po przekształceniu przysługują wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników (art. 26 § 5 zd. 2 Ksh).

Odnosząc się do opodatkowania PCC należy wskazać, że za zmianę umowy spółki (czyli czynność opodatkowaną) uznaje się także przekształcenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej (art. 1 ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 3 pkt 3 ustawy o PCC).

Regulacja ta nie obejmowałaby więc sytuacji, w których majątek spółki (lub też odpowiednio majątek wspólny wspólników spółki cywilnej) przed i po przekształceniu pozostaje niezmienny. W takim bowiem przypadku, nie można mówić o zwiększeniu majątku spółki. W konsekwencji, opodatkowane będzie tylko takie przekształcenie, które łączy się z wniesieniem przez wspólników dodatkowych wkładów do spółki powstałej w wyniku przekształcenia. Wartość tych dodatkowych wkładów będzie podstawą opodatkowania (art. 6 ust. 1 pkt 9 lit f ustawy o PCC). Stanowisko to znajduje potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30.4.2010 r., znak ILPB2/436-38/10-2/MK.