Koszty podatkowe: dokumentowanie nieściągalnych wierzytelności

Przeczytaj także: Zaliczanie do kosztów podatkowych umorzonych wierzytelności

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka z o.o. jest wierzycielem X. Wierzytelność ta została zarachowana jako przychód należny. W stosunku do X został oddalony wniosek o ogłoszenie upadłości z uwagi na to, że majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o upadłość zostaje opublikowane:

1. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r.)
2. w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości (po 1 stycznia 2018 r.).

Spółka postanowiła w związku z powyższym zaliczyć posiadaną wierzytelność względem X do kosztów uzyskania przychodu.

Zadano pytanie, czy postępowanie takie jest prawidłowe w przypadku ,gdy nieściągalność wierzytelności zostanie udokumentowana wydrukiem z Monitora Sądowego i Gospodarczego (w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2017 r.) lub wydrukiem z Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości (po 1 stycznia 2018 r.), w którym opublikowano postanowienie sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdyż majątek X nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(...) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm. – określanej w dalszej części skrótem „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 updop), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 updop.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. BillionPhotos.com - Fotolia.com

Koszty podatkowe: dokumentowanie nieściągalnych wierzytelności

Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności postanowieniem sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na zbyt skromny majątek dłużnika, wydrukowanym z Monitora Sądowego i Gospodarczego, czy z Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, jest wystarczającym dla zaliczenia jej w koszty uzyskania przychodu.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Art. 16 ust. 1 updop zawiera nie tylko katalog wyłączeń, ale niektóre jego punkty stanowią niezależną od art. 15 ust. 1 pozytywną podstawę zaliczenia określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

I tak, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2.