eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiAktualności podatkowe › Płatność gotówką i koszty podatkowe 2017: Minister zaklina rzeczywistość

Płatność gotówką i koszty podatkowe 2017: Minister zaklina rzeczywistość

2016-10-17 12:35

Płatność gotówką i koszty podatkowe 2017: Minister zaklina rzeczywistość

Płatność gotówką © Tombaky - Fotolia.com

W przyszłym roku drastycznemu obniżeniu ulegnie limit transakcji, które będą mogły być regulowane gotówką. Dodatkowo ten przedsiębiorca, który się do niego nie dostosuje, zostanie pozbawiony kosztów uzyskania przychodu. Problem powstaje przy kompensatach, w stosunku do których resort finansów już teraz próbuje zaklinać rzeczywistość.

Przeczytaj także: Kompensata należności zamiast przelewu bankowego pozbawi kosztów podatkowych?

Przypomnijmy, obecne brzmienie art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej mówi, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy:
  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji.
Przedsiębiorca będący członkiem spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej może realizować powyższy obowiązek za pośrednictwem rachunku w tej spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.

W przyszłym roku przepis ten się zmieni. Będzie on mówił, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
  1. stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
  2. jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Ustawodawca zatem ograniczył limit transakcji gotówkowych, zawieranych pomiędzy przedsiębiorcami, z 15 000 euro do 15 000 zł. Pozostałe zmiany przedstawionej regulacji prawnej są kosmetyczne.

fot. Tombaky - Fotolia.com

Płatność gotówką

Transakcje gotówkowe pomiędzy firmami o wartości powyżej 15 000 zł nie będą mogły być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu.


Jednocześnie w ustawach w zakresie podatku dochodowego znajdą się regulacje „zachęcające” do stosowania przedstawionej wyżej reguły (do tej pory przepis ten bowiem nie wywoływał większych konsekwencji, poza pozbawieniem prawa do zwrotu VAT w ciągu 25 dni).
Otóż każdy przedsiębiorca, który nie zastosuje się do obowiązku regulowania swoich zobowiązań za pośrednictwem rachunku bankowego przy transakcjach przekraczających 15 000 zł, utraci prawo do rozpoznania poniesionych wydatków w kosztach uzyskania przychodu.
Szerzej na ten temat pisaliśmy m.in. w artykule: Koniec płatności gotówką. Koszty podatkowe tylko gdy przelew bankowy

Niestety limit transakcji to nie jedyny problem. Większym są różnice interpretacyjne tych przepisów, co obecnie bardzo dobrze widać na tle podatku VAT. Chodzi oczywiście o kompensaty (potrącenia) wzajemnych należności i zobowiązań. Fiskus bowiem obecnie interpretuje przepisy co do limitu transakcji gotówkowych w taki sposób, że jeżeli podatnik dokona potrącenia wzajemnych należności i zobowiązań (oczywiście gdy wartość transakcji przekracza na chwilę obecną 15 000 euro), nie ma prawa do zwrotu VAT w ciągu 25 dni. Tak rygorystyczne podejście może skutkować tym, że od przyszłego roku wzajemne potrącenia stracą rację bytu.

Resort finansów, w celu uspokojenia przedsiębiorców, umieścił na swojej stronie internetowej komunikat, jak nowe przepisy od przyszłego roku będą stosowane.
W wyjaśnieniu tym czytamy, że „(...) wprowadzane od 1 stycznia 2017 r. przepisy podatkowe odwołują się do pojęcia „płatności", wynikającej z transakcji (o której mowa w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej), a zatem obejmują wyłącznie wskazany w nich sposób regulowania zobowiązania, tj. poprzez dokonywanie zapłaty. Regulacje te zatem nie znajdą zastosowania do innych form regulowania (wygasania) zobowiązań, które ze swojej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym. W związku z tym formy uregulowania zobowiązań takie jak m.in. kompensata (potrącenie), czy wymiana barterowa nie są objęte omawianymi przepisami. Jakkolwiek dochodzi wówczas do uregulowania (wygaśnięcia) zobowiązania, to jednak strony umowy nie dokonują „płatności", które mogłyby być objęte zakresem tych regulacji.

Natomiast w przypadku płatności, które odbywają się za pomocą instrumentów płatniczych, związanych z rachunkami płatniczymi, takimi jak m.in. karty płatnicze, jak również płatności dokonywanych poprzez systemy pośredniczące w płatnościach, takie jak PayPal, PayU itp., będzie spełniony wymóg dokonania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.(...)”

Z komunikatu tego wynika zatem, że ci przedsiębiorcy, którzy będą kompensowali względem siebie transakcje o większych wartościach, nie muszą się martwić pozbawieniem ich przez organy podatkowe kosztów. Tyle tylko, że obecna praktyka fiskusa pokazuje co innego. Na domiar złego również sądy administracyjne zaczynają reprezentować taki pogląd.

Przykładem jest tutaj chociażby wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20.11.2015 r. sygn. akt I FSK 1292/14, w którym to sąd odmówił skarżącej zwrotu VAT w ciągu 25 dni właśnie z uwagi na uregulowanie swoich zobowiązań poprzez potrącenie. Swoje stanowisko oparł on natomiast na wykładni art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Podobnie wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 10.04.2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1962/13).
Przytoczone wyroki dotyczą podatku VAT dlatego, że do tej pory jedynie w tym podatku niezastosowanie się do wymaganej formy uregulowania swoich zobowiązań w stosunku do transakcji przekraczających limit wartościowy wynikający z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wywoływało negatywne skutki dla przedsiębiorców. W przyszłym roku powyższe nabierze istotnego znaczenia także w podatku dochodowym.

Wspomniane wyroki, jak też reprezentowana przez organy podatkowe linia interpretacyjna, znane były na moment tworzenia ustawy nowelizującej ustawę o swobodzie działalności gospodarczej jak też ustawy o podatku dochodowym. Mało tego - w toku prac nad wprowadzonymi zmianami poruszane były występujące w tym zakresie (kompensat) wątpliwości. Ustawodawca jednakże nie pokusił się o dodanie do przepisów regulacji, która wyjaśniałaby raz na zawsze, że przy potrąceniu/kompensacie wskazane ograniczenia nie występują, jako że jest to inny od pieniężnego sposób uregulowania zapłaty, w związku z czym przepisu art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w ogóle do niego nie stosuje.

W zamian resort finansów zamieścił na swojej stronie wyjaśnienie, które wprawdzie organy podatkowe mogą respektować, niemniej wyjaśnienia takie są jedynie informacją - nie mają żadnej mocy wiążącej.

Konkludując, od przyszłego roku z przepisów wynikać będzie bezwzględny obowiązek regulowania swoich zobowiązań za pośrednictwem rachunku płatniczego, gdy wartość transakcji przekraczać będzie 15 000 zł. Niezastosowanie się do niego będzie skutkować pozbawieniem przedsiębiorcy kosztów uzyskania przychodu. Resort finansów wydał komunikat, w którym uznał, że ograniczenie to nie będzie stosowane w przypadku kompensat (potrącenia) wzajemnych zobowiązań i należności. Powyższe jednak nie ma wprost potwierdzenia w przepisach.

Obecnie też (czyli jeszcze przed wejściem w życie nowych regulacji) nie wiadomo, jak do omawianego zagadnienia podejdą w przyszłości organy podatkowe oraz sądy administracyjne. Należy jednak pamiętać, że ich stanowisko będzie wywierać wpływ nie tylko w podatku dochodowym, ale i VAT. Dlatego też, mimo zapewnień resortu finansów, kompensata może podlegać pod reżim art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: