Zwrot gotówki i przelew bankowy a korekta kosztów podatkowych

Przeczytaj także: Płatności gotówkowe: przedsiębiorca zagraniczny to "przedsiębiorca"

Obecnie warunkiem zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących jednorazowej wartości transakcji, która przekracza kwotę 15 000 zł, jest dokonanie za nią zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy - i to w całości (a nie tylko kwoty przekraczającej limit 15 000 zł). Jeżeli transakcja taka zostanie uregulowana gotówką - kosztu rozpoznać nie można tudzież należy go skorygować. Jeżeli gotówką zapłacono jedynie część ceny - ta część nie trafi do kosztów.

Zwrot gotówki i ponowna zapłata za transakcję - tym razem z rachunku płatniczego

Co jednak w sytuacji, gdy przedsiębiorca o powyższym zapomni i w celu wyprostowania sprawy wystąpi o zwrot gotówki do kontrahenta (sprzedawcy), a po jego otrzymaniu - dokona zapłaty za transakcję z rachunku bankowego?

Jak się okazuje, same organy podatkowe nie wiedzą, co z takim „kwiatkiem” zrobić. I tak na jednym biegunie mamy Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, który w interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2017 r., nr 1462-IPPB3.4510.974.2016.2. odmówił takiego prawa podatnikowi pytającemu, czy będzie mógł zwiększyć koszty podatkowe o wydatki, które wcześniej zostały z tych kosztów wyłączone z uwagi na ich opłacenie gotówką a następnie, po otrzymaniu zwrotu tej gotówki, ich zapłacenie za pośrednictwem rachunku płatniczego.

„(...) Głównym celem zobowiązania jest zaspokojenie interesu wierzyciela. Podstawowym sposobem zaspokojenia wierzyciela jest dobrowolne spełnienie świadczenia przez dłużnika. Uregulowanie zobowiązania poprzez dokonanie zapłaty gotówką danej należności skutkuje wygaśnięciem zobowiązania. Jeżeli wartość zobowiązania uregulowanego gotówką jest wyższa od 15.000,00 zł to świetle art. 15d updop wydatek ten nie stanowi kosztów uzyskania przychodów.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Piotr Adamowicz - Fotolia.com

Wycofanie gotówki i zapłata przelewem w kosztach uzyskania przychodu

Czy wycofując zapłatę gotówką za fakturę opiewającą na kwotę przekraczającą 15 000 zł i płacąc za nią ponownie (po zwrocie gotówki) przelewem, możesz ją zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu? Fiskus nie ma jednolitego zdania na ten temat.

Zatem w momencie uregulowania zobowiązania wobec kontrahenta gotówką dochodzi do zaspokojenia wierzyciela oraz wygaśnięcia zobowiązania. Działania podjęte po tym zdarzeniu przez obie strony (Wnioskodawcę oraz kontrahenta), tj. zwrot gotówki przez kontrahenta za opłaconą fakturę oraz dokonanie wpłaty otrzymanej kwoty na konto kontrahenta za pośrednictwem rachunku płatniczego nie mają podstawy prawnej. Wpłaty za pośrednictwem rachunku nie można uznać za zapłatę za świadczenie kontrahenta, gdyż ta miała już miejsce wcześniej – w momencie uregulowania zobowiązania gotówką. Od tej pory Wnioskodawca przestał być dłużnikiem kontrahenta. Stron nie łączyła już żadna umowa. (...)” - czytamy w interpretacji

Na drugim biegunie mamy natomiast Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, który w interpretacji indywidualnej z dnia 17 stycznia 2017 r., nr 0461-ITPB1.4511.864.2016.2.DR stwierdził zgoła co innego.

„(...) W odniesieniu do części pytania dotyczącego skutków podatkowych związanych ze zwrotem gotówki od kontrahenta za opłacone wydatki bez pośrednictwa rachunku płatniczego i dokonaniem ponownej zapłaty za wymienione wydatki za pośrednictwem rachunku płatniczego, wskazać należy, że przepisy art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają uregulowań w tym zakresie, jak miało to miejsce, np. w nieobowiązujących już przepisach dotyczących zatorów płatniczych, czyli art. 24d tej ustawy.

Regulacje zawarte w art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych będą mieć zastosowanie zarówno do kwot zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, jak i do tych, które na podstawie przepisów ustaw podatkowych będą dopiero zaliczone do kosztów podatkowych. Zgodnie z obowiązującymi w podatku dochodowym zasadami, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, podlegają podatkowemu rozliczeniu w momencie osiągnięcia przychodu, z którym te koszty są związane. Natomiast koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, tzw. koszty pośrednie, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia, a więc w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego. Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy zmieniającej: Projektowane przepisy uwzględniałyby te zasady (Druk nr 322 – Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=322).

Zatem w przypadku dokonania swoistej korekty przeprowadzenia płatności uwzględniającej rachunek płatniczy, a uprzednim zwiększeniu przychodu stosownie do treści art. 22p ust. 2 pkt 2 ustawy o wydatki nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, należałoby pomniejszyć przychody o wartość tych wydatków. (...)” - czytamy w interpretacji.

Jak zatem widać na tle przedstawionych stanowisk fiskusa, opisane zjawisko budzi istotne wątpliwości interpretacyjne. A tych nie powinno być. Celem zmian regulacji prawnych było m.in. wykluczenie z obrotu gospodarczego tzw. pustych faktur i ochrona uczciwych przedsiębiorców. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zdaje się o tym zapominać, dokonując nadinterpretacji przepisów i to w sposób rażąco niekorzystny dla podatnika. Skoro bowiem finalnie płatność zostaje dokonana za pośrednictwem rachunku płatniczego, to zdaje się nie zachodzić przesłanka wymagająca wyłączenia danej transakcji z kosztów uzyskania przychodu.