Maszyna budowlana nabyta w celu wytworzenia środka trwałego

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Ustawy o podatku dochodowym (zarówno PIT jak i CIT) wskazują na różne zasady określania wartości początkowej środków trwałych w zależności m.in. od tego, w jaki sposób podatnik wszedł w ich posiadanie. Jednym z nich jest właśnie wybudowanie (wytworzenie) środka trwałego we własnym zakresie.

W takim przypadku wartość początkową środka trwałego określa się w tzw. koszcie wytworzenia.

Przytoczona wyżej definicja wskazuje, że zakup maszyn, urządzeń czy nawet narzędzi, które zużywają się w procesie budowy (wytworzenia) środka trwałego, powinien być doliczony do jego wartości początkowej. Są one bowiem ściśle związane z procesem wytwarzania.

Warunku zużycia zdają się tutaj jednak nie spełniać opisane we wstępie agregat czy koparka. W rozpatrywanym przypadku maszyny te po wykonaniu swojej pracy mają zostać sprzedane. A ponieważ nie zużyją się one w procesie budowy budynku, należy je traktować jako odrębne składniki majątku.

Co do zasady wskazane wyżej powinny być uznane za odrębne środki trwałe podlegające amortyzacji. Amortyzacja ta powinna odbywać się na zasadach ogólnych z wykorzystaniem ewentualnych preferencji tak samo jak każdy inny środek trwały. Co ważne, naliczane od wartości początkowej tych środków trwałych odpisy amortyzacyjne będą tutaj trafiać do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. Odpisy te nie będą powiększać wartości początkowej budowanego budynku.

W chwili sprzedaży firma rozpozna przychód z odpłatnego zbycia środka trwałego, zaś do kosztów uzyskania przychodu zaliczy pozostałą do zamortyzowania część wartości początkowej.

Koszty od razu?

Firma zakłada, że wskazane maszyny będą jej służyć przez okres ok. 10 miesięcy. Definicja środka trwałego (podlegającego amortyzacji) mówi natomiast, że tym może być składnik majątku należący do podatnika, zdatny i kompletny do użytku o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok.

Z uwagi na powyższe firma nie musi agregatu czy koparki zaliczać do środków trwałych, zaś wydatki związane z ich zakupem odnieść bezpośrednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli jednak okazałoby się, że okres ich używania przekroczy rok czasu, konieczne będzie ujawnienie tych środków trwałych, wpisanie ich do ewidencji środków trwałych oraz rozpoczęcie amortyzacji. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie to, że wcześniej rozpoznane koszty z tytułu zakupu maszyn będą musiały zostać skorygowane a firma będzie musiała uregulować powstałą z tego tytułu zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę, które to odrębnie będą musiały zostać wykazane w rocznym PIT lub CIT.