Zwrot gotówki i przelew bankowy a rozliczenie kosztów podatkowych

Przeczytaj także: Zapłata gotówką za transakcję ponad 15 000 zł w kosztach firmy?

Od tego roku trafiły do przepisów podatkowych nowe art. 22p updof i odpowiednio art. 15d updop mówiące, że podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca jednorazowej wartości transakcji przekraczającej równowartość 15 000 zł określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Jeżeli natomiast taka transakcja została już zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, podatnicy są zobowiązani zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększyć przychody, w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Mówiąc innymi słowy, każda transakcja zawierana pomiędzy firmami, a opiewająca na kwotę przekraczającą 15 000 zł, winna być uregulowana za pośrednictwem rachunku płatniczego (np. rachunku bankowego), bądź w sposób niepieniężny (np. kompensatą, co także dopuszczają organy podatkowe). W przeciwnym razie (czyli zapłaty gotówką) nie zostanie ona zaliczona do kosztów uzyskania przychodu (bądź zostanie z nich wykorygowana).

Może się jednak zdarzyć, że podatnik pierwotnie dokona zapłaty gotówką, a następnie strony zmienią sposób rozliczenia, tj. pieniądze w gotówce wrócą do nabywcy, a ten dokona przelewu bankowego, dokona zapłaty kartą itp. Czy w takim przypadku będzie miał prawo uwzględnić taką transakcję w kosztach podatkowych?

Jak nietrudno się domyślić, podejścia mogą być tutaj dwa i takie też zaprezentował fiskus w wydanych na początku obowiązywania obecnych regulacji interpretacjach.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnie z dnia 25 stycznia 2017 r. nr 1462-IPPB3.4510.974.2016.2 uznał, że zwrot gotówki i wykonanie przelewu nie pozwoli na zaliczenie wartości transakcji do kosztów uzyskania przychodu.

„(...) Zatem w momencie uregulowania zobowiązania wobec kontrahenta gotówką dochodzi do zaspokojenia wierzyciela oraz wygaśnięcia zobowiązania. Działania podjęte po tym zdarzeniu przez obie strony (Wnioskodawcę oraz kontrahenta), tj. zwrot gotówki przez kontrahenta za opłaconą fakturę oraz dokonanie wpłaty otrzymanej kwoty na konto kontrahenta za pośrednictwem rachunku płatniczego nie mają podstawy prawnej. Wpłaty za pośrednictwem rachunku nie można uznać za zapłatę za świadczenie kontrahenta, gdyż ta miała już miejsce wcześniej – w momencie uregulowania zobowiązania gotówką. Od tej pory Wnioskodawca przestał być dłużnikiem kontrahenta. Stron nie łączyła już żadna umowa.(...)” - czytamy w interpretacji.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 stycznia 2017 r. uznał z kolei, że skorygowanie sposobu płatności uprawnia też do skorygowania kosztów (ewentualnie przychodów) o wartość takiej transakcji.

„(...) w przypadku dokonania swoistej korekty przeprowadzenia płatności uwzględniającej rachunek płatniczy, a uprzednim zwiększeniu przychodu stosownie do treści art. 22p ust. 2 pkt 2 ustawy o wydatki nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, należałoby pomniejszyć przychody o wartość tych wydatków.(...)” - czytamy w interpretacji.

Zdaniem resortu finansów

Problem ten dostrzegło Wydawnictwo Podatkowe Gofin i wystosowało zapytanie do Ministerstwa Finansów, jak należy się tutaj prawidłowo zachować.