Zakup samochodu osobowego od firmy zwolnionej z VAT w PCC

Przeczytaj także: Kiedy zapłacisz podatek PCC od zakupu samochodu?

Zakres działania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest istotnie ograniczony. Ustawa ta zawiera bowiem zamknięty katalog czynności, do których stosowana jest danina. Wszystkie czynności objęte PCC zostały wymienione w art. 1 tej ustawy.

Ustawa nie mówi przy tym, co jest rzeczą.

Z uwagi na brak odmiennych uregulowań w ustawie o PCC, powyższą definicję można przyjąć na potrzeby tego podatku - tym bardziej, że jak sama nazwa wskazuje - jest to podatek od czynności cywilnoprawnych - czyli takich, które reguluje kodeks cywilny.

Na tej podstawie należy w związku z tym uznać, że podatkiem PCC objęte są m.in. umowy sprzedaży przedmiotów materialnych. A takim niewątpliwie jest samochód. Stawka podatku przy tego typu transakcjach wynosi 2% wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży (tu samochodu osobowego). Daniną nie trzeba się przejmować, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza 1.000 zł.

To jednak nie jedyna preferencja przewidziana w ustawie, z której można skorzystać przy tego typu transakcjach.

Powyższa zasada nie wynika jednak ze zwolnień określonych w ustawie, a wyłączeń z opodatkowania.

Regulacja ta wskazuje zatem, że generalnie PCC nie podlegają czynności w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem VAT lub takie czynności, których przynajmniej jedna ze stron z tytułu ich dokonania jest zwolniona z tego podatku (z pewnymi wyjątkami wymienionymi wyżej, które dla nas nie są istotne).

Warunki opisanego wyżej w lit. b) wyłączenia spod opodatkowania PCC w przypadku sprzedaży firmowego samochodu przez podatnika zwolnionego z VAT są spełnione. Nasz sprzedawca korzysta ze zwolnienia z uwagi na obroty, określonego w art. 113 ustawy o VAT (mówi ono, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł; do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku). Sprzedaż samochodu jest tutaj czynnością opodatkowaną VAT-em, z tym że sprzedawca korzysta w stosunku do niej ze zwolnienia z podatku. W efekcie nabywca posiadając jedynie rachunek (a nie fakturę) na zakup samochodu, PCC zapłacić nie będzie musiał.

Sytuacja zmieniłaby się diametralnie, gdyby sprzedawcą był wprawdzie przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia z VAT, niemniej samochód sprzedawał ze swojego majątku prywatnego a nie firmowego. Transakcja taka bowiem nie byłaby u niego objęta VAT-em, a co za tym idzie - skoro byłaby wyłączona spod tej ustawy (rozporządzanie majątkiem prywatnym jest poza VAT-em) - nie mogłaby korzystać ze zwolnienia w niej zawartego. W efekcie nabywca PCC musiałby zapłacić.

Podobnie byłoby wówczas, gdyby strony transakcji zamieniły się rolami, czyli sprzedawcą byłaby osoba prywatna, zaś nabywcą przedsiębiorca (zwolniony z VAT czy rozliczający ten podatek). Z tytułu tej czynności bowiem ewentualnym podatnikiem VAT mógłby być jedynie sprzedawca, czyli osoba prywatna. Rozporządzanie majątkiem prywatnym jest jednak poza VAT-em. W efekcie sprzedaż samochodu w takim wariancie tym podatkiem nie będzie objęta, co wiąże się z rozliczeniem PCC przez nabywcę (mimo że ten dokonał zakupu samochodu do prowadzonej firmy).