Spóźnione badanie techniczne samochodu a pełne odliczenie VAT

Przeczytaj także: Pełne odliczenie VAT od samochodu: istotna konstrukcja, nie przegląd

Chodzi tutaj o samochody „ciężarowe” z jednym rzędem siedzeń i oddzieloną od części pasażerskiej częścią ładunkową typu VAN, z otwartą częścią ładunkową czy nadwoziem przeznaczonym do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielnym elementem pojazdu. Za każdym razem jednak pojazd taki może mieć tylko jeden rząd siedzeń.

Fiskus nie będzie jednak fizycznie badał samochodu, czy wypełnia on powyższe punkty. Aby bowiem taki pojazd dawał prawo do pełnego odliczenia VAT, podatnik musi posiadać dokumenty potwierdzające powyższy stan rzeczy. Są to: dodatkowe badanie techniczne przeprowadzone przez okręgową stację kontroli pojazdów potwierdzone stosownym zaświadczeniem oraz odpowiednia adnotacja w dowodzie rejestracyjnym samochodu.

Fiskus: badanie techniczne wymagane na samym początku

Pojawia się tutaj jednak pytanie, na który moment owe zaświadczenie oraz wpis w dowodzie rejestracyjnym podatnik musi posiadać, aby w pełni VAT odliczyć? Ustawodawca nie określił tego wprost w przepisach, zaś fiskus przyjął tutaj interpretację bardzo niekorzystną dla przedsiębiorców. Jego zdaniem badanie to powinno być przeprowadzone (podobnie jak i uzyskanie adnotacji w dowodzie rejestracyjnym) niezwłocznie po zakupie/wzięciu w leasing - nie później niż do czasu złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 09.01.2017 r. nr 1462-IPPP1.4512.1000.2016.1.MP czytamy:
„(...) Z przepisu art. 86a ust. 10 pkt 1 ustawy nie wynika, w jakim terminie podatnik powinien przeprowadzić dodatkowe badania techniczne i uzyskać wpis w dowodzie rejestracyjnym potwierdzające spełnienie wymagań z art. 86a ust. 9 pkt 1 lit. a ustawy. Niemniej jednak badanie to wpływa na prawo do odliczenia podatku naliczonego, dlatego powinno ono być przeprowadzone niezwłocznie. Wobec braku terminu należy więc przyjąć, że zaświadczenie z okręgowej stacji kontroli pojazdów i adnotacja w dowodzie rejestracyjnym powinny zostać uzyskane niezwłocznie po zakupie pojazdu, nie później jednak niż do czasu złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy.

W przypadku niewykonania dodatkowego badania technicznego do czasu złożenia deklaracji VAT za okres, w którym nastąpi/nastąpiło nabycie pojazdów uznaje się, że pojazd nie mieści się w katalogu pojazdów wskazanych w art. 86a ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli pojazdów, które ze względu na swoją konstrukcję ustawowo uznawane są za pojazdy wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej. (...)”

W efekcie prawo do pełnego odliczenia VAT zdaniem organu jest wówczas uzależnione od zgłoszenia takiego pojazdu w urzędzie skarbowym na formularzu VAT-26, zaprowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu oraz sporządzenia zasad korzystania z tego pojazdu, które wykluczą jego użytek prywatny. Jeżeli warunki te nie zostaną spełnione, odliczyć będzie można tylko połowę podatku naliczonego.

Sądy: ważna budowa samochodu a nie czas przeprowadzenia dodatkowego badania

Co innego zdają się jednak prezentować sądy administracyjne. Ich zdaniem dodatkowe badanie techniczne pojazdu oraz właściwa adnotacja w dowodzie rejestracyjnym jednie potwierdza fakt do pełnego odliczenia VAT, zaś decyduje o nim konstrukcja samochodu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 17.03.2016 r., sygn. akt I SA/Ol 54/16 wyjaśnił, że „(...) zaświadczenie i wpis w dowodzie rejestracyjnym są tylko potwierdzeniem, że dany samochód spełnia wymogi, zawarte w art. 86a ust. 9 pkt 1 i 2 ustawy o VAT. Świadczy o tym wprost zapis art. 86a ust. 10 pkt 1, gdzie ustawodawca wyraźnie określił, że "spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych w ust. 9 pkt 1 i 2 stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań". Przedmiotem normy ograniczającej zasięg działania przepisu art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, zawartej w art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a), jest samochód określonego rodzaju, a nie dokument zaświadczający, że ów samochód do tego rodzaju należy. Przy czym brak jest przepisu, który uzależniałby ograniczenie prawa do odliczenia od terminu uzyskania zaświadczenia i wpisu w dowodzie rejestracyjnym. Taki przepis funkcjonuje jedynie w przypadkach określonych przepisem art. 86a ust. 11 ustawy o VAT (...)” - czyli w pojeździe wprowadzono zmiany skutkujące ograniczeniem prawa do odliczenia.

Wyrok jest prawomocny

Również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 26.01.2016 r., sygn. akt I SA/Po 1073/15 potwierdził, iż „(...) przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego nie jest warunkiem, którego niedopełnienie lub spełnienie z opóźnieniem skutkuje utratą prawa do pełnych odliczeń podatku VAT. (...) o prawie do dokonywania takich odliczeń, dzięki uznaniu za pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do wykonywania działalności gospodarczej podatnika, decyduje posiadanie przez pojazdy samochodowe określonych przepisami cech. Skoro zaś cechy konstrukcyjne pojazdu wskazują że może on być wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej należy przyjąć, że nałożenie na podatnika obowiązku wynikającego z art. 86a ust 10 ustawy o VAT tj wykonania dodatkowego badania technicznego ma na celu umożliwienie podatnikowi wykazanie spełnienia wymagań określonych w ust 9 art. 86a ustawy o VAT, a nie jest warunkiem dającym uprawnienie do pełnego odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z tym pojazdem. Potwierdzenie cech konstrukcyjnych pojazdu, które wykluczają jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą wydane przez stację kontroli pojazdów powinno być traktowane jako środek dowodowy do wykazania wymaganych cech pojazdu, a nie jako warunek, którego niespełnienie powoduje pozbawienie podatnika prawa do pełnego odliczenia VAT. (...)”

Orzeczenie nie jest prawomocne