Zwolnienie z VAT, rejestracja VAT-UE a raportowanie JPK_VAT

Przeczytaj także: JPK_VAT u podatników zwolnionych podmiotowo z podatku VAT

Art. 43 ust. 1 ustawy o VAT zawiera wykaz czynności, których świadczenie jest zwolnione od tego podatku. Są to m.in. usługi ubezpieczeniowe, finansowe, edukacyjne, opieki medycznej, wynajem nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe itd. Podatnik, który wykonuje jedynie takie czynności jest zwolniony z podatku VAT i nie musi go w żaden sposób rozliczać.

Nadto w art. 113 ustawy o VAT znajduje się zwolnienie podmiotowe - z uwagi na wartość obrotów. Zgodnie z nim prawie każdy przedsiębiorca, którego roczny obrót ze sprzedaży netto nie przekracza 200 000 zł, może dobrowolnie korzystać ze zwolnienia od podatku. Od tej reguły występują pewne wyjątki, a dotyczące usług szeroko rozumianego doradztwa, prawnych, jubilerskich, czy dostawy niektórych towarów (np. obciążonych akcyzą). Te obowiązkowo są obarczone VAT-em. Przekroczenie limitu zwolnienia oznacza natomiast obowiązek rejestracji i rozliczania podatku VAT.

Rejestracja VAT-UE

Art. 97 ustawy o VAT mówi, że podatnicy VAT, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.

Podatnicy zwolnieni z VAT nie mają takiego obowiązku. Ten jednak wystąpi, gdy wartość ich wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczy w danym roku kwotę 50 000 zł netto. Nadto rejestracji powinni dokonać także ci podatnicy zwolnieni, którzy dobrowolnie postanowią rozliczać VAT od transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Skutkiem powyższego jest składanie zarówno deklaracji VAT-UE jak i deklaracji w sprawie rozliczenia krajowego VAT od transakcji wewnątrzwspólnotowych (VAT-8, VAT-9M). Naturalnie podatnicy od WNT czy importu usług są tutaj też obowiązani do zapłaty podatku od takich zakupów (wyliczony podatek należny nie przekształca się bowiem w podatek naliczony).

Rodzi się w związku z tym pytanie, czy wskutek rejestracji VAT-UE oraz rozliczania VAT od transakcji wewnątrzwspólnotowych na podatnikach korzystających ze zwolnienia z VAT ciąży obowiązek składania JPK_VAT?

Co mówią przepisy?

Obowiązek przekazywania jednolitych plików kontrolnych w postaci rejestrów VAT wynika z art. 82 §1b Ordynacji podatkowej. Regulacja ta wskazuje, że comiesięczne JPK_VAT przekazują te podmioty, które prowadzą ewidencję VAT zdefiniowaną w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT. Ten przepis natomiast odnosi się do podatników VAT z wyjątkiem korzystających ze zwolnień od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 czy art. 113 ustawy o VAT.

Podatnicy korzystający ze zwolnienia określonego w art. 113 ustawy o VAT są natomiast obowiązani do prowadzenia ewidencji (sprzedaży za dany dzień) na mocy art. 109 ust. 1 ustawy o VAT. Ewidencja ta nie jest tak sformalizowana jak określona w art. 109 ust. 3 ustawy o VAT.

W związku z powyższym podatnicy, których sprzedaż jest zwolniona (zarówno przedmiotowo jak i podmiotowo) z VAT, nie mają obowiązku przesyłania miesięcznych JPK_VAT i to nawet wówczas, gdy rozliczają podatek VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów czy importu usług.