Podzielona płatność w VAT: wybrane zagadnienia

Przeczytaj także: Zwrot VAT w 25 dni bez zapłat za faktury?

Nowy zwrot VAT

Wprowadzeniu przepisów w zakresie split payment towarzyszyło wprowadzenie do ustawy o VAT nowego zwrotu tego podatku.

Zwrot podatku na rachunek VAT jest szybki i prosty. Niestety wiąże się on z ograniczonym sposobem dysponowania wypłaconymi przez fiskusa środkami. Te bowiem co do zasady mogą służyć jedynie do regulowania zobowiązań przedsiębiorcy względem podatku VAT.

Dlatego też rodzi się pytanie, czy podatnik może dzielić przysługującą mu nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym pomiędzy „zwykłym” zwrotem VAT a zwrotem na rachunek VAT?

Niestety wydaje się, że takie rozwiązanie nie jest dopuszczalne. Podatnik musi tutaj zdecydować, w jaki sposób fiskus ma mu zwrócić podatek (na rachunek VAT w ciągu 25 dni, w ciągu 60 dni na bieżący rachunek rozliczeniowy bądź w ciągu 25 dni przy spełnieniu dodatkowych wymogów).

Zapłata tylko VAT

Inną nurtującą podatników kwestią jest wyjaśnienie, czy w ramach podzielonej płatności może zostać wypłacona jedynie kwota podatku, a kwota netto np. gotówką?

Skorzystanie z systemu podzielonej płatności wiąże się z wypełnieniem odpowiedniego komunikatu przelewu, który musi zawierać ściśle określone elementy. Otóż w komunikacie przelewu należy tutaj wskazać:

• kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto,
• kwotę odpowiadającą całości albo części VAT, która ma zostać zapłacona w systemie podzielonej płatności,
• numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność,
• NIP dostawcy.

Kwotą brutto jest tutaj łączna wartość, na jaką ma zostać wykonany przelew. Należy przy tym pamiętać, że bank nie weryfikuje prawidłowości wskazanych w komunikacie przelewu kwot. Nie będzie zatem sprawdzał, czy wartość wykazanego podatku jest prawidłowa. Wydaje się zatem, że omawiane rozwiązanie (a więc zapłacenie w ramach podzielonej płatności tylko kwoty podatku) nie zostanie przez bank odrzucone. Aby jednak je zrealizować kwota brutto powinna odpowiadać kwocie podatku – podanych w komunikacie przelewu

Każda faktura odrębnie

Często zdarza się, że przedsiębiorcy za jednym razem wykonują przelew dotyczący kilku różnych faktur na rzecz jednego kontrahenta. Czy w taki sposób postępowania możliwy jest w przypadku podzielonej płatności?

Jak zostało to już wyżej wyjaśnione, przelew w systemie podzielonej płatności jest dokonywany przy pomocy specjalnego komunikatu przelewu, który musi zawierać określone elementy. Jednym z nich jest numer faktury, w związku z którą płatność ma miejsce. Ustawodawca celowo użył tutaj liczby pojedynczej. Nie ma zatem możliwości zapłaty w ramach split payment jednym przelewem kilku faktur (tzw. przelewy zbiorcze).

Rachunki VAT w różnych bankach

Każdy bank, w którym przedsiębiorca posiada złotówkowy firmowy rachunek rozliczeniowy, tworzy dla niego rachunek VAT. W efekcie środki finansowe mogą znajdować się w różnych bankach na rachunkach VAT. Czy podatnik (właściciel rachunków) może je swobodnie przemieszczać między posiadanymi rachunkami VAT?

Ustawodawca dopuścił możliwość przekazywania środków pomiędzy rachunkami VAT należącymi do danego podatnika, ale wyłącznie wówczas, gdy te są prowadzone przez ten sam bank. W innym przypadku przelewanie pieniędzy pomiędzy rachunkami VAT należącymi do tego samego podatnika (ale w różnych bankach) nie jest możliwe (art. 62b ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo bankowe).

Zaliczki i faktury pro forma

Niekiedy zdarza się, że przedsiębiorca płaci kontrahentowi za towary czy usługi jeszcze przed ich otrzymaniem i wystawieniem właściwej faktury, np. na podstawie faktur pro-forma. Po wpłacie kontrahent taki wystawia fakturę zaliczkową, a po zrealizowaniu transakcji fakturę końcową (jeżeli zaliczka nie pokrywała pełnej wartości transakcji). Czy w takim przypadku można korzystać ze split payment?

Obowiązkowym elementem komunikatu przelewu sporządzanego na potrzeby podzielonej płatności, jest numer faktury, której przelew dotyczy. Powyższe zatem wyklucza stosowanie podzielonej płatności w przypadku zapłat dokonanych na podstawie faktur pro-forma czy zaliczek, na które nie otrzymano jeszcze faktur zaliczkowych.

Niemniej należy pamiętać, że przepisy ustawy o VAT dopuszczają możliwość wystawienia faktury zaliczkowej przed otrzymaniem samej zaliczki. A podatnik posiadający fakturę zaliczkową może dokonać na jej podstawie zapłaty w systemie podzielonej płatności.