eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiPorady podatkowe › Skup wierzytelnościami w podatku dochodowym

Skup wierzytelnościami w podatku dochodowym

2018-11-05 13:31

Skup wierzytelnościami w podatku dochodowym

Cudze wierzytelności w podatku dochodowym © ovelyday12 - Fotolia.com

Firmy, które mają trudności z wyegzekwowaniem swoich wierzytelności od dłużników, często są zainteresowane ich sprzedażą. Oczywiście transakcja taka następuje na ogół po cenie niższej od wartości nominalnej wierzytelności. Zakup wierzytelności i jej późniejsze wyegzekwowanie wymaga rozliczenia w podatku dochodowym.

Przeczytaj także: Co jest przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej?

Art. 509-518 Kodeksu cywilnego regulują kwestie związane ze zmianą wierzyciela. Wynika z nich m.in. że prawem wierzyciela jest przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią i to bez zgody dłużnika, chyba że działanie takie sprzeciwiałoby się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Razem z wierzytelnością na nowego nabywcę przechodzą związane z nią prawa, w tym m.in. roszczenie o odsetki za opóźnienia w jego uregulowaniu.

Przychód u nabywcy wierzytelności


Sam zakup wierzytelności nie oznacza, że po stronie nabywcy powstaje przychód, który podlegał by opodatkowaniu. W momencie zakupu bowiem nabywca nie uzyskuje przysporzenia majątkowego. Kiedy zatem przychód powstaje? – dopiero w dacie wyegzekwowania należności od dłużnika (czy dacie sprzedaży wierzytelności), czyli w momencie faktycznego otrzymania środków pieniężnych na rachunek bankowy nabywcy wierzytelności czy ich otrzymanie w postaci gotówki bądź dacie zawarcia kompensaty.
Jak zauważył Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 31 sierpnia 2017 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.139.2017.2.AL: „(…) przy ustaleniu przychodu związanego ze spłatą wierzytelności znaczenie będzie więc miało odpowiednie ich rozróżnienie, tj. czy wierzytelności zostały nabyte przez przedsiębiorstwo, czy są wierzytelnościami własnymi, wynikającymi z prowadzonej działalności gospodarczej.

Skoro Wnioskodawca jest podmiotem który nabywa wierzytelność od innego podmiotu, to uzyskuje przychód dopiero w momencie faktycznego otrzymania należności od dłużnika zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop.(…)”

fot. ovelyday12 - Fotolia.com

Cudze wierzytelności w podatku dochodowym

W podatku dochodowym nabycie cudzych wierzytelności nie stanowi dla kupującego przysporzenia skutkującego zapłatą podatku. Przychód z tego tytułu powstaje dopiero w dacie wyegzekwowania należności od dłużnika. Wtedy też będą rozliczane wydatki związane z nabyciem samej wierzytelności.


W podatku dochodowym od osób fizycznych przyjmuje się, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami, we własnym imieniu i na własny rachunek, w sposób zorganizowany, który nabywa wierzytelności w celu ich wyegzekwowania bądź sprzedaży, uzyskane z tego tytułu przychody powinien zaliczać do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jeżeli natomiast podatnik PIT nie prowadzi firmy, przychody takie stanowią u niego przychód z praw majątkowych (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 24.05.2016 r. nr ITPB3/4511-198/16/JG).

A jak jest w podatku dochodowym od osób prawnych? Tutaj należy pamiętać, że z początkiem 2018 r. ustawodawca nakazuje dokonywać rozgraniczenia na przychody kapitałowe i przychody pozostałe (inne). Do zysków kapitałowych ustawodawca zalicza m.in. przychody ze zbycia uprzednio nabytych wierzytelności (oraz wierzytelności wynikających z przychodów zaliczanych do zysków kapitałowych). Wprost w zyskach kapitałowych nie zostały natomiast wymienione przychody z tytułu wyegzekwowania nabytych wierzytelności. Stąd wydaje się, że są one zaliczane do innych źródeł przychodów.

Koszty uzyskania przychodu


Nabywca wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć wydatki na nabycie wierzytelności. Są to koszty bezpośrednio związane z tymi przychodami
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29 września 2017 r., nr 0114-KDIP2-3.4010.202.2017.1.JBB stwierdził, że „(…) wydatki na nabycie wierzytelności należy uznać za koszty bezpośrednio związane z przychodami. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przedmiotowe wydatki można przyporządkować konkretnym przychodom, tj. przychodom z tytułu spłaty tych wierzytelności. Ponadto, poniesienie tych wydatków stanowi warunek sine qua non osiągnięcia wskazanych przychodów. W konsekwencji, w sprawie znajdzie zastosowanie art. 15 ust. 4 updop. Przepis ten pozwala zaliczyć w koszty uzyskania przychodów te część wydatku (kosztu) jaka odpowiada osiągniętym przychodom.

(…) wydatki z tytułu nabycia wierzytelności mogą zostać uznane za koszty podatkowe dopiero z chwilą spłaty przez dłużnika nabytej przez Wnioskodawcę wierzytelności lub jej części, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 15 ust. 4 updop. (…) W przypadku częściowej spłaty wierzytelności, (spłaty wierzytelności etapami) potrąceniu podlega odpowiednia (proporcjonalnie ustalona) wartość kosztu nabycia wierzytelności, tj. część wydatków na jej nabycie, jaka odpowiada stosunkowi wartości uzyskanej spłaty wierzytelności do wartości należnych wpłat (wartości nabytej wierzytelności). Nie jest możliwa do zaakceptowania sytuacja, w której w przypadku spłaty części wierzytelności Wnioskodawca będzie mógł każdorazowo rozpoznać koszt uzyskania przychodów do wysokości uzyskanej częściowej spłaty tej wierzytelności.(…)”

Warto wiedzieć
Duża nowelizacja ustaw o podatku dochodowym, która ma wejść w życie z początkiem 2019 r., wprowadza szczególne rozwiązania odnoszące się do nabywania przez podmioty gospodarcze pakietów wierzytelności. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu „(…) Po zmianie przepisów koszty nabycia wierzytelności bądź pakiety wierzytelności będą rozpoznawane „wprost” w kwocie odpowiadającej kwocie uzyskanego z niej przychody, do momentu zrównania się przychodu ze spłaty wierzytelności (pakietu wierzytelności) z kwotą poniesionego na jej (jego) nabycie wydatku (tj. innymi słowy, do momentu rozliczenia całości wydatków na nabycie określonej wierzytelności bądź pakietu wierzytelności). (…)”

Warto dodać, że nowelizacja została już przekazana Prezydentowi do podpisu.

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: