eGospodarka.pl › Podatki › Interpretacje i wyjaśnienia › Wypadek komunikacyjny: odszkodowanie i odsetki w podatku dochodowym

Wypadek komunikacyjny: odszkodowanie i odsetki w podatku dochodowym

2019-04-23 13:47

Przeczytaj także: Od odsetek od odszkodowania zapłacisz podatek dochodowy

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że o ile otrzymane Wnioskodawczynię wyrokiem Sądu odszkodowanie (zadośćuczynienie) będzie podlegało zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 21 ust. pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to otrzymane przez Wnioskodawczynię wyrokiem Sądu odsetki nie podlegają zwolnieniu, ponieważ zarówno przepis art. 21 ust. 1 pkt 3b i pkt 4, jak również pozostałe przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych takiego zwolnienia nie przewidują. Zatem, skoro ustawodawca nie zamieścił w katalogu zwolnień odsetek przysługujących od zasądzonego Wnioskodawcy zadośćuczynienia oraz odszkodowania, to należy stwierdzić, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgodnie ze wskazaną powyżej regułą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z faktu, że ustawodawca nie wymienił wprost odsetek jako źródła przychodu nie można bowiem wywodzić wniosku, że odsetki nie podlegają opodatkowaniu.

W konsekwencji, odsetki od odszkodowania (zadośćuczynienia) stanowią dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30f, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali podatkowej. W skali tej podane są obowiązujące w danym roku stawki podatkowe i kwoty progów podatkowych.

Do przychodów z innych źródeł mają zastosowanie ogólne zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy – kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Wątpliwości Wnioskodawczyni budzi kwestia, czy w przypadku opodatkowania otrzymanych odsetek, to do kosztów uzyskania przychodu będzie mogła zaliczyć poniesiony wydatek na honorarium radcy prawnego w sposób proporcjonalny.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają szczegółowych unormowań w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych poniesionych wydatków. Ustawodawca również nie wskazuje enumeratywnie jakie wydatki mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu. Możliwość zaliczenia konkretnego wydatku do kategorii kosztów uzyskania przychodów uzależniona została od istnienia związku przyczynowo-skutkowego, tzn. poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, bądź funkcjonowanie tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, pod warunkiem, że podatnik wykaże, że zostały one w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów.

Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z uzyskanymi przychodami. Z oceny związku z uzyskanym przychodem winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie mógł się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła.

Koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła, a nie jakiekolwiek przychody. Koszty uzyskania przychodu są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowanie do danego źródła przychodów. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu powinien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
a. pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
b. nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
c. być właściwie udokumentowany.

W sytuacji Wnioskodawczyni, poniesione przez Nią wydatki nie znajdują się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zostaje więc spełniony warunek pozostawania ww. kosztów w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem z tytułu zasądzonego na rzecz Wnioskodawczyni świadczenia. Wydatki te mają bezpośredni związek z uzyskanym przychodem z tytułu otrzymanego odszkodowania (zadośćuczynienia) oraz odsetek od odszkodowania (zadośćuczynienia). Bez ich poniesienia Wnioskodawczyni nie uzyskałaby zasądzonych przez sąd kwot. Jeśli zatem wydatki te zostaną odpowiednio udokumentowane to należy stwierdzić, że na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki te, jako związane z uzyskanym przychodem mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. W sytuacji, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy tymi wydatkami, a możliwością uzyskania przychodów, nie ma podstawy by te wydatki kwestionować. Ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zasadniczo każdy poniesiony przez podatnika wydatek, mający obiektywnie cechę celowości powinien być uznany za koszt podatkowy, oczywiście poza wydatkami podlegającymi wyłączeniu z mocy art. 23 ww. ustawy.

W konsekwencji stwierdzić należy, że pomiędzy uzyskanym przychodem w postaci odszkodowania (zadośćuczynienia) oraz odsetek a poniesionymi ww. wydatkami wystąpił związek przyczynowo-skutkowy. Oznacza to, że wydatki z tego tytułu można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Z analizy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, to w myśl art. 22 ust. 3 ww. ustawy, koszty te ustala się w takim samym stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów. Powyższą zasadę, zgodnie z ust. 3a tego artykułu, stosuje się również w przypadku, gdy część dochodów z tego samego źródła przychodów podlega opodatkowaniu, a część jest wolna od opodatkowania, z wyłączeniem źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2.

Mając na uwadze przedstawione informacje oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że do kosztów uzyskania przychodów może zostać zaliczona tylko część poniesionych przez Wnioskodawczynię ww. wydatków, w wysokości odpowiadającej proporcji uzyskanych odsetek od odszkodowania (zadośćuczynienia) w ogólnej kwocie świadczenia otrzymanego na podstawie wyroku sądu. Tak wyliczony wskaźnik proporcji należy zastosować do poniesionych kosztów ogółem. Wynik pomnożenia wskaźnika procentowego i kosztów ogółem stanowi tę część kosztów, którą można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Pozostała część poniesionych przez Wnioskodawczynię kosztów jako wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu zwolnionego nie stanowi kosztów uzyskania przychodu.

Tym samym, dochodem Wnioskodawczyni z tytułu otrzymania omawianych odsetek jest różnica pomiędzy wartością przychodu w postaci otrzymanych odsetek od odszkodowania (zadośćuczynienia) - tj. kwotą otrzymanych odsetek - a kwotą kosztów uzyskania tego przychodu, tj. poniesionymi wydatkami – w części odpowiadającej proporcji wskazanej powyżej.

W świetle przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz przywołanych wyżej przepisów prawa należy zatem stwierdzić, że otrzymana na podstawie wyroku sądowego kwota tytułem odszkodowania (zadośćuczynienia) podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie jak wskazała Wnioskodawczyni na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Z tego względu stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w odniesieniu do otrzymanego odszkodowania (zadośćuczynienia) jest nieprawidłowe.

Natomiast otrzymana kwota z tytułu odsetek od odszkodowania i zadośćuczynienia stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, do którego nie ma zastosowanie zwolnienie wynikające z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy
Stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie zwolnienia z opodatkowania odsetek jest nieprawidłowe.

Do kosztów uzyskania przychodu z tytułu otrzymanych odsetek Wnioskodawczyni może zaliczyć honorarium radcy prawnego, w wysokości odpowiadającej proporcji uzyskanych przez Wnioskodawczynię odsetek od odszkodowania (zadośćuczynienia) w ogólnej kwocie świadczeń otrzymanych na podstawie wyroku sądu.

Dochód z tytułu odsetek podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych według skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów

Przeczytaj także: