Szybka amortyzacja budynku szklarni?

Przeczytaj także: Amortyzacja degresywna elektrowni wiatrowej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca – spółka z o.o., prowadzi działalność polegającą m.in. na uprawie roślin w szklarniach. W tym celu przyjęła w listopadzie 2019 r. do ewidencji środków trwałych budynek szklarni, który amortyzuje. W przyszłości budynek może zostać rozbudowany bądź mogą zostać wybudowane kolejne takie budynki, które zostaną uznane za środki trwałe. Głównymi surowcami, z których buduje się takie budynki, są szkoło i metal.

Szklarnie takie są użytkowane w ciężkich warunkach. Uprawa warzyw wymaga bowiem wilgotności sięgającej nawet 90%. Występuje tutaj bardzo duże zużycie wody, której znaczna część trafia na podłogę budynku. Ma tutaj miejsce również kondensacja pary wodnej oraz duże różnice temperatur (od zaledwie kilku stopni w części przeznaczonej na chłodnię do ponad 30 stopni w miejscach upraw).

Spółka wskazała, że uprawy w szklarniach są prowadzone nieprzerwanie, a szkło stanowiące główny materiał konstrukcyjny takiego budynku przepuszcza 90% promieniowania UV.

Spółka zadała pytanie, czy może amortyzować szklarnię z wykorzystaniem współczynnika podwyższającego 1,2 przewidzianego dla budynków używanych w warunkach pogorszonych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 865 z późn. zm., dalej: „ustawa o CIT”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. zenstock - Fotolia.com

Szklarnia jako budynke używany w warunkach pogorszonych

Budynki wykorzystywane w warunkach pogorszonych mogą być amortyzowane przy użyciu współczynnika podwyższającego 1,2. A kiedy z takimi warunkami mamy do czynienia? Gdy budynek jest używany pod ciągłym działaniem wysokich temperatur, znacznych drgań i wysokiej wilgotności powodujących przyspieszenie jego zużycia.

Stosownie do treści art. 15 ust. 6 ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Jak stanowi art. 16a ust. 1 ustawy o CIT, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty
-o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Treść powyższego przepisu oznacza, że amortyzacja podatkowa stanowi formę rozłożonego w czasie, obciążania kosztów podatkowych wartością używanych w prowadzonej działalności gospodarczej przedmiotów, które zużywają się w okresie dłuższym niż 1 rok. Okres amortyzacji jest zwykle zbliżony do standardowego okresu użytkowania danego rodzaju środków trwałych, co znajduje odzwierciedlenie w wysokości stawek amortyzacyjnych wskazanych w Wykazie. Stosownie do art. 16h ust. 2 ustawy o CIT, podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16l i 16ł, dokonują wyboru jednej z metod amortyzacji określonych w art. 16i-16k dla poszczególnych środków trwałych przed rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego.

W myśl art. 16i ust. 1 ustawy o CIT, odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 16j-16ł, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.

I tak, na mocy art. 16i ust. 2 ustawy o CIT, podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać:
1. dla budynków i budowli używanych w warunkach:
a. pogorszonych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,
b. złych - przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4;
2. dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej, przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4;
3. dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), wydanej na podstawie odrębnych przepisów, zwanej dalej „Klasyfikacją”, poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 2,0.

Wyjaśnienia dotyczące warunków używania budynków i budowli, o których mowa w ust. 2, zawarte są w objaśnieniach do Wykazu stawek amortyzacyjnych, stanowiącego Załącznik 1 do omawianej ustawy. Stosownie do objaśnienia nr 1 do ww. Wykazu, za pogorszone warunki używania budynków i budowli, o których mowa w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o CIT, uważa się używanie tych środków trwałych pod ciągłym działaniem wody, par wodnych, znacznych drgań, nagłych zmian temperatury oraz innych czynników powodujących przyspieszenie zużycia obiektu.

W razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawek, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, stawki te ulegają podwyższeniu lub obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany (art. 16i ust. 3 ustawy o CIT).

A zatem, dla budynków i budowli używanych pod ciągłym działaniem wysokich temperatur, znacznych drgań i wysokiej wilgotności powodujących przyspieszenie zużycia obiektu podatnicy mogą podwyższać stawki podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2.

Należy przy tym podkreślić, że uprawnienie do stosowania podwyższonej stawki nie ma charakteru stałego i dotyczy okresu, w którym istnieją okoliczności pozwalające uznawać budynek lub budowlę za używane w warunkach pogorszonych. Okoliczności używania budynku mogą bowiem ulegać zmianie, w tym w sposób powodujący ustanie warunków uzasadniających podwyższenie stawek. W takim przypadku podatnik ma obowiązek obniżyć stawkę do poziomu wynikającego z Wykazu.

Dokonana wykładnia przepisów prawa podatkowego wyjaśnia przesłanki istnienia po stronie podatnika uprawnienia określonego w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o CIT. Możliwość skorzystania z omawianego uprawnienia przez zindywidualizowanego podatnika jest uzależniona od stwierdzenia, że w konkretnej, zaistniałej u niego sytuacji faktycznej przesłanki te zostały spełnione czyli zaistniały okoliczności faktyczne wskazane w hipotezie normy prawnej zawartej w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a).

Przesądzenie, czy warunki te zostały spełnione w danym stanie faktycznym, t.j., przesądzenie, czy dany budynek lub budowla jest używany w warunkach pogorszonych wymaga natomiast zbadania kwestii istnienia wysokich temperatur, wilgotności i drgań oraz stopnia ich intensywności, natężenia, zmienności, czasu występowania. Konieczna jest również analiza wpływu tych czynników na obiekt – obejmująca w szczególności ocenę stanu technicznego budynku, stopnia jego zużycia, w tym relacji rzeczywistego zużycia (niszczenia) budynku lub budowli do zużycia przewidzianego dla tego rodzaju obiektu używanego w standardowych, normalnych warunkach oraz czynników wpływających na ewentualne przyspieszone zużycie obiektu – dokonana z uwzględnieniem obowiązujących norm służących ocenie szkodliwości tych czynników na budynki. Innymi słowy, ocena warunków używania budynku sprowadza się do dokonania ustaleń okoliczności faktycznych.

Całość okoliczności faktycznych opisanych przez Wnioskodawcę w treści wniosku pozwala na uznanie, że budynki (Szklarnie) są używane w warunkach pogorszonych. Na budynki (Szklarnie) te oddziaływają bowiem w sposób ciągły (stale powtarzający się) wysoka wilgotność zdecydowanie przekraczająca przyjęte normy, wysokie różnice temperatur wewnątrz i zewnątrz budynku, które powodują, że struktura budynku, składająca się w znacznym stopniu z metalu, jest poddawana działaniu zjawiska rozszerzalności cieplnej, działanie promieniowania UV, które wpływa negatywnie na elementy konstrukcyjne wnętrza Szklarni, w tym na metale, wszystkie te czynniki powodują szybsze niż w warunkach normalnych niszczenie tych budynków.

W konsekwencji, Wnioskodawca ma możliwość i będzie miał możliwość skorzystania z uprawnienia, o którym mowa w art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o CIT, t.j., możliwość podwyższenia stawki amortyzacyjnej przedmiotowych budynków podanej w Wykazie stawek amortyzacyjnych, stosując współczynnik nie wyższy niż 1,2.

Jednocześnie, ewentualna zmiana okoliczności faktycznych powodująca, że budynki (Szklarnie) przestaną być używane w warunkach pogorszonych (będą używane w warunkach normalnych, niepogorszonych) oznacza ustanie warunków uzasadniających podwyższenie stawki amortyzacyjnej tych budynków. Stawka ta ulega obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające tę zmianę (art. 16i ust. 3 ustawy o CIT).

Dodatkowo należy zaznaczyć odrębność podstawy materialnoprawnej korzystania z omawianego uprawnienia, jaką jest zaistnienie przesłanek wynikających z regulacji art. 16i ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o CIT, od sposobu udowodnienia, że przesłanki te faktycznie zaistniały. Decyzję o podwyższeniu stawki amortyzacyjnej budynku podejmuje podatnik, uwzględniając istniejący stan faktyczny i treść powoływanych unormowań. Stosując omawiany art. 16i ust. 2 pkt 1) lit. a) podatnik musi jednak liczyć się z koniecznością przedstawienia dowodów potwierdzających prawidłowość tej czynności na etapie ewentualnych późniejszych postępowań podatkowych lub kontrolnych. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów