Opłata za naukę a przychód podatkowy pracownika

Przeczytaj także: Podatki: lepsza karta przedpłacona niż bon towarowy

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT), za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Niewątpliwie w powyższej definicji mieszczą się świadczenia na rzecz pracownika opisane we wstępie. Zatem ponoszone przez firmę koszty na naukę pracownika w szkole wyższej stanowią jego przychód. Nie oznacza to jednak, że przychód ten jest opodatkowany podatkiem dochodowym. Pamiętać bowiem należy, iż ustawodawca w przepisach zawarł szereg zwolnień z tego podatku.

Jedno z nich, znajdujące się w art. 21 ust. 1 pkt 90, wskazuje, że wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

Odrębne przepisy podane wyżej to m.in. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. nr 103 poz. 472).

W § 4 ust. 2 tego rozporządzenia ustawodawca wskazał, iż pracownikowi, który podejmuje naukę w szkole na podstawie skierowania zakładu pracy, firma może przyznać dodatkowe świadczenia, w szczególności:

1. zwrócić koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia na zasadach obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju, o ile nauka odbywa się w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania i miejsce pracy pracownika,
2. pokryć koszty podręczników i innych materiałów szkoleniowych,
3. pokryć opłaty za naukę, pobierane przez szkołę,
4. udzielić dodatkowego urlopu szkoleniowego.

Natomiast zgodnie z § 5 ust. 1 tego rozporządzenia, pracownikowi podejmującemu naukę w szkole bez skierowania, zakład pracy może pokryć koszty związane z nauką, o których mowa w § 4 ust. 2 pkt 1 – 3 (czyli zwrócić koszty przejazdu, pokryć koszty materiałów szkoleniowych oraz opłaty za naukę).

Tym samym przychód uzyskany przez pracownika z tytułu pokrycia przez pracodawcę kosztów przejazdu do szkoły oraz czesnego korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o PIT zarówno w sytuacji, gdy pracownik podjął naukę na podstawie skierowania przez zakład pracy jak i bez niego.