Umowa zlecenie: strony umowy a podatek dochodowy

Przeczytaj także: Rozliczenie podatku od umowy o dzieło

W takiej sytuacji na zlecającym, jako płatniku spoczywa m.in. obowiązek pobierania i odprowadzania do fiskusa zaliczek na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 i 42 ustawy, a także inne określone w tych przepisach. Sprawa jest także prosta w sytuacji, gdy zlecającym jest osoba fizyczna lub przedsiębiorca, a zleceniobiorcą przedsiębiorca i umowa ta jest zawierana w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W takiej sytuacji bowiem przychód z tego tytułu stanowi przychód z działalności gospodarczej i na zleceniodawcy nie ciążą dodatkowe obowiązki podatkowe.

Jak jednak postąpić w sytuacji, gdy umowa ta jest zawarta na linii osoba prywatna - osoba prywatna? Nie mamy tutaj bowiem do czynienia ani z przychodem z działalności gospodarczej, ani z przychodami z działalności wykonywanej osobiście o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym. Czy w takiej sytuacji trzeba dokonać rozliczenia podatku?

Ministerstwo Finansów wskazuje, że przychody uzyskane z tytułu realizacji umowy zlecenia lub umowy o dzieło od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej, należy zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (biuletyn skarbowy nr 6/2005).

Wynikiem takiego zakwalifikowania przychodów jest to, że na zleceniodawcy nie ciążą obowiązki płatnika (np. w sytuacji, gdy zlecającym byłby przedsiębiorca). Nie oblicza on zatem np. zaliczki na podatek dochodowy i nie wpłaca jej na konto urzędu skarbowego, ani nie sporządza żadnych deklaracji podatkowych. Obowiązek wpłaty zaliczki w trakcie roku podatkowego nie ciąży także na zleceniobiorcy. Dochód z tytułu takiej umowy zlecenia zleceniobiorca wykazuje dopiero w zeznaniu rocznym, w którym to sumuje go z innymi dochodami i od łącznej kwoty oblicza należny podatek dochodowy.

Niekiedy jednak osoba fizyczna wykonująca zlecenia na rzecz innych osób fizycznych może stać się przedsiębiorcą. Jak bowiem wskazuje art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez działalność gospodarczą należy rozumieć m.in. działalność usługową prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły. Jeżeli zatem podatnik realizuje swoje usługi w takich okolicznościach, to niewątpliwie prowadzi działalność gospodarczą, a to skutkuje obowiązkiem jej zarejestrowania oraz rozliczania się z podatku na zasadach określonych dla przedsiębiorców. Jeżeli natomiast świadczy takie usługi tylko sporadycznie (bądź nawet jednorazowo), to przychód z tego tytułu powinien rozliczyć w ramach przychodów z innych źródeł.