Zmiana formy opodatkowania a amortyzacja środków trwałych

Przeczytaj także: Amortyzacja gdy zmiana z ryczałtu na zasady ogólne

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, podatnicy opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych są obowiązani prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Dane, jakie powinien wykaz ten zawierać, zostały określone w § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz. U. nr 219, poz. 1836 z późn. zm.). Zalicza się do nich:

1. liczbę porządkową;
2. datę nabycia;
3. datę przyjęcia do używania;
4. określenie dokumentu stwierdzającego nabycie;
5. określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej;
6. symbol Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) wydanej na podstawie odrębnych przepisów;
7. wartość początkową;
8. stawkę amortyzacyjną;
9. zaktualizowaną wartość początkową;
10. datę likwidacji oraz przyczynę likwidacji albo datę zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Zapisów w wykazie dokonuje się najpóźniej w miesiącu przyjęcia środków trwałych i wartości niematerialnych do używania. Wykaz taki powinien być zbroszurowany, a jego karty ponumerowane.

Jak łatwo zauważyć, podatnicy opodatkowani ryczałtem nie muszą naliczać odpisów amortyzacyjnych. Jest to oczywiste z konstrukcji ryczałtu. Płacą oni bowiem podatek od uzyskanego przychodu, a co za tym idzie przy ustalaniu podstawy opodatkowania nie biorą pod uwagę kosztów uzyskania przychodów, wśród których znajdują się m.in. odpisy amortyzacyjne. Ich ustalenie będzie jednak potrzebne, gdy podatnik zmienia formę opodatkowania na zasady ogólne. Wtedy bowiem będą one wpływać na wysokość kosztów podatkowych, a co za tym idzie, także na wysokość należnego podatku.

Przypomnijmy, że podatnicy rozliczający się z podatku dochodowego na zasadach ogólnych prowadzą ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jest ona bardzo podobna do wykazu, z tym, że zawiera dodatkowo:

• kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony (art. 22n ust. 2 pkt 9 ustawy o PIT),
• zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych (art. 22n ust. 2 pkt 11 ustawy o PIT),
• wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową (art. 22n ust. 2 pkt 12 ustawy o PIT).

To, że na ryczałcie podatnik nie naliczał odpisów amortyzacyjnych, nie oznacza, że amortyzacja nie biegła. Jak bowiem wskazuje art. 22n ust. 5 ustawy o PIT, w razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, zakładając ewidencję, uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego lub podatku tonażowego.

Niestety odpisy amortyzacyjne w tej części nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów. Dopiero od zmiany formy opodatkowania na zasady ogólne odpisy takie będą kosztami firmy.