Eksport towarów: nowe zasady rozliczania VAT

Przeczytaj także: Eksport towaru: stawka VAT i obowiązek podatkowy

Obowiązek podatkowy w eksporcie towaru jeszcze do końca listopada 2008 r. powstawał z chwilą potwierdzenia przez urząd celny wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. Natomiast od 01 grudnia 2008 r. obowiązek podatkowy w eksporcie powstaje na zasadach ogólnych, a więc z chwilą wydania towarów lub wystawienia faktury (ale nie później jednak niż w 7. dniu - licząc od dnia wydania towaru).

Jednakże zgodnie z art. 41 ust. 6-11 uptu obowiązek podatkowy od eksportu towarów może zostać przesunięty o kolejne 2 miesiące od dnia wydania towaru (z prawem do zastosowania 0% stawki VAT lub bez tego prawa – gdy podatnik nie zgromadzi w tym czasie odpowiednich dokumentów potwierdzających eksport). Według nowych zasad okres przesunięcia obowiązku podatkowego liczy się od momentu wydania towaru bądź wystawienia faktury w terminie nie późniejszym niż 7 dni od wydania towaru (powstania obowiązku podatkowego na nowych zasadach). W obecnym stanie prawnym tę samą zasadę można zastosować również w eksporcie pośrednim. Oznacza to, że jest to ostateczny termin powstania obowiązku podatkowego od tej dostawy. Posiadanie dokumentu potwierdzającego eksport (lub nie) w tym czasie ma wpływ na sposób opodatkowania tej dostawy. W pierwszym przypadku zastosujemy do niej 0% stawkę VAT i wykazujemy ją w deklaracji jako obrót z tytułu eksportu, w drugim natomiast stosujemy stawki krajowe i wykazujemy tę dostawę jako obrót ze sprzedaży krajowej.

W myśl ogólnej zasady obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 1 uptu). Jeżeli natomiast towar jest wysłany nabywcy lub wskazanej przez niego osobie trzeciej, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru jednej z tych osób (art. 19 ust. 2 uptu). Oznacza to, że w sytuacji, gdy dostarczany jest towar nabywcy osobiście czy też za pośrednictwem przewoźnika - obowiązek podatkowy ustala się z chwilą wydania towaru.

Wprawdzie uptu nie określa wprost, w którym momencie następuje wydanie towaru nabywcy, to jednak należy uznać (w kontekście omawianych regulacji), iż wydanie towaru ma miejsce w chwili wydania go z magazynu firmy (opuszczenia firmy). Fakturę dokumentującą taką dostawę należy wystawić wówczas nie później niż w 7. dniu liczonym od dnia wydania towaru. Data jej wystawienia wyznacza wówczas moment powstania obowiązku podatkowego.

W eksporcie bezpośrednim 0% stawkę VAT podatnik ma prawo zastosować wówczas, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy (tj. ten, w którym powstał obowiązek podatkowy od danej dostawy) otrzyma dokumenty potwierdzające jego eksport, tj. dokument SAD potwierdzający odprawę ostateczną towaru lub dokument elektroniczny IE-599 emitowany w systemie ECS (art. 41 ust. 6 uptu). Jeżeli podatnik nie posiada tego dokumentu, a jednocześnie ma dokument potwierdzający procedurę wywozu (art. 41 ust. 8 uptu) - nie uwzględnia w deklaracji za ten okres rozliczeniowy tej dostawy. Ma wówczas prawo do wykazania sprzedaży eksportowej w deklaracji składanej za następny okres rozliczeniowy. Warunkiem jest jednak, aby otrzymał dokument potwierdzający wywóz tego towaru poza terytorium Wspólnoty przed upływem terminu do złożenia deklaracji za ten kolejny okres. W przypadku, gdy również i w tym terminie nie otrzyma wymaganego dokumentu - musi do dostawy tej zastosować stawki krajowe i wykazać ją w deklaracji jako sprzedaż krajową. Czyni tak mimo tego, iż w fakturze dla odbiorcy dostawę tę opodatkował 0% stawką VAT. Podstawę opodatkowania określa według następującej zasady: wykazane w fakturze kwoty przyjmuje za wartości brutto (wraz z kwotą podatku), a następnie wylicza od nich należny VAT metodą „w stu”.

Przesunięcie rozliczenia dostawy eksportowej do następnego miesiąca po jego dostawie możliwe jest wyłącznie pod warunkiem posiadania dokumentu celnego potwierdzającego rozpoczęcie procedury wywozu. W przeciwnym razie podatnik nie ma możliwości przesunięcia terminu rozliczenia VAT na następny okres rozliczeniowy. W takiej sytuacji - przy braku potwierdzenia eksportu – musi już w miesiącu wydania towaru bądź wystawienia faktury zadeklarować sprzedaż ze stawkami krajowymi. Nie oznacza to jednak, że traci on bezpowrotnie prawo do opodatkowania tej dostawy 0% stawką VAT przewidzianą dla eksportu towaru. Otrzymanie tego dokumentu w terminie późniejszym uprawnia go bowiem do dokonania korekty kwot VAT należnego wykazanego w złożonym wcześniej rozliczeniu. Powinien dokonać tego w rozliczeniu za ten okres rozliczeniowy, w którym dokumenty te otrzymał (art. 41 ust. 9 uptu). Oznacza to, iż korekty tej dokonuje się na bieżąco i nie trzeba korygować tej deklaracji, w której wykazana została ta dostawa jako sprzedaż krajowa.


Poradnik „VAT w praktyce” to serwis informacyjny, w którym zawsze znajdziesz aktualne informacje, porady.