Interpretacje podatkowe: trzeba uwzględniać wyroki sądów

Przeczytaj także: Interpretacje podatkowe a prawo unijne

Sprawa, którą rozpatrywał sąd dotyczyła skargi na interpretację przepisów prawa podatkowego. We wniosku o wydanie interpretacji spółka wskazała, iż zawarła z podmiotem prowadzącym działalność w zakresie świadczenia usług medycznych umowę w sprawie zapewnienia opieki medycznej jej pracownikom. Wynagrodzenie za te usługi zostało ustalone w sposób ryczałtowy (płatne w okresach miesięcznych), jego wysokość nie była uzależniona od liczby faktycznie wykonanych usług. Ponadto spółka nie prowadzi ewidencji, z której wynikałoby który pracownik oraz w jakim czasie z usług tych korzystał. Zawarta umowa określa liczbę osób, którym przysługuje opieka medyczna, spółka posiada przy tym imienną listę pracowników, którym abonament wykupiono. W ramach abonamentu zapewniona została pracownikom opieka związana z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy jak i inne świadczenia, które nie wchodzą w taki zakres. W związku z tym zrodziło się pytanie pytanie, czy u pracowników powstaje z tytułu zapewnienia opieki medycznej przez spółkę przychód z nieodpłatnych świadczeń, który należy opodatkować podatkiem dochodowym (a jeśli tak to w jakiej wysokości), nawet jeśli pracownik nie skorzystał z przysługujących mu usług medycznych w danym miesiącu?

Spółka uznała, że przychód taki nie powstaje. Innego zdania był jednak organ podatkowy. Ten uznał, iż możliwe jest ustalenie wysokości opłaty z tytułu usług medycznych w odniesieniu do jednego pracownika. Kwotę tę należy zatem doliczyć do jego przychodu w danym miesiącu i opodatkować (z wyjątkiem tej części opłaty, która przypada na obowiązkowe badania, do których pracodawca jest zobowiązany przepisami Kodeksu Pracy lub innych ustaw).

Spółka z powyższym się nie zgodziła i wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa, w którym podtrzymała swoje stanowisko. Minister Finansów podtrzymał jednak stanowisko zawarte w interpretacji. Spółka złożyła zatem skargę do WSA ponownie podtrzymując swoją argumentację. Dodatkowo na potwierdzenie swojego stanowiska przytoczyła orzeczenia NSA i WSA a także stanowiska innych organów podatkowych.

Minister Finansów w odpowiedzi wniósł jednak o oddalenie skargi i potrzymał dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 stycznia 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 1916/08) przyznał rację spółce. Warto tutaj jednak zwrócić uwagę nie tylko na rozpatrzenie sporu, ale także na odniesienie się sądu do kwestii pomijania przez fiskusa przytaczanych przez podatników wyroków rozpatrujących zbliżone sprawy (a czasem i identyczne).

Otóż podatnicy bardzo często we wnioskach o interpretacje podatkowe wskazują inne interpretacje podatkowe jak i wyroki sądów administracyjnych (zarówno WSA jak i NSA), które potwierdzają ich stanowisko. Organy podatkowe jednak z reguły nie odnoszą się do nich merytorycznie wskazując jedynie, że te interpretacje i wyroki zostały wydane w indywidualnej sprawie i nie mają zastosowania w innych sprawa podatkowych.

Tak też było i w tej sprawie. Mianowicie Minister Finansów w odpowiedzi na skargę stwierdził, iż przy wydawaniu interpretacji indywidualnych organ może jedynie posiłkować się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, bez możliwości ich stosowania wprost, a to dlatego, że nie stanowią one materialnego prawa podatkowego. WSA uznał, iż o ile orzecznictwo sądowe nie ma w polskim systemie prawnym charakteru precedensowego, to w zakresie interpretacji podatkowych orzecznictwo to zyskuje szczególnie na znaczeniu. Jak bowiem wskazuje art. 14a Ordynacji podatkowej, Minister Finansów dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne). Orzecznictwo to ma więc normatywne przełożenie na tworzenie warunków jednolitego stosowania prawa podatkowego w płaszczyźnie ogólnej.

Sąd wskazał także na art. 14e §1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym Minister Finansów może z urzędu zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zdaniem WSA skoro organ wydający interpretacje indywidualne może zmienić wydaną już uprzednio interpretację z racji stwierdzenia jej wadliwości w świetle orzecznictwa sądowego, to tym bardziej ma obowiązek dokonywać analizy tego orzecznictwa w postępowaniu zmierzającym do wydania takiej interpretacji, a zwłaszcza w przypadku, gdy na takowe orzecznictwo powołuje się osoba składająca wniosek o jej wydanie.

WSA podkreślił, że przepis art. 14e §1 O.p. nadaje orzecznictwu sądów administracyjnych walor normatywny także w stosunku do innych indywidualnych spraw załatwianych w drodze interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnych). Orzecznictwo to należy traktować jako istotny miernik legalności wydawanych interpretacji indywidualnych. Jego nieuzasadnione pomijanie narusza wyrażoną w art. 121 § 1 O.p. zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych i może skutkować w ramach kontroli sądowoadministracyjnej uchyleniem interpretacji indywidualnej z tej przyczyny.