Amortyzacja środka trwałego otrzymanego w darowiźnie

Przeczytaj także: Odsetki od kredytu a wartość początkowa środka trwałego

Załóżmy, że syn otrzymał od ojca maszynę w postaci darowizny. Maszyna ta będzie wykorzystywana w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W związku z powyższym postanowił on uznać ją za środek trwały firmy. Jak powinien powyższe rozliczyć z punktu podatku dochodowego?

Mimo, iż w przypadku darowizny obdarowany nie ponosi z reguły nakładów na nabycie danej rzeczy bądź nieruchomości (z wyjątkiem np. podatku od spadków i darowizn oraz innych opłat), to w sytuacji, gdy przedmiot darowizny zostanie zaliczony do środków trwałych jego firmy, podatnik będzie miał prawo uznać za koszty odpisy amortyzacyjne z tego tytułu. Aby oczywiście tego dokonywać, należy ustalić jego wartość początkową. Jak jednak to zrobić, gdy za dany składnik majątku się nie płaciło?

Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten wskazuje, iż za wartość początkową środków trwałych w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub inny nieodpłatny sposób, uważa się ich wartość rynkową z dnia nabycia.

Warto w tym miejscu wskazać na pewne niebezpieczeństwo. Otóż, zgodnie z powyższym przepisem, jeżeli zawarta umowa darowizny będzie zawierać wartość darowanych składników majątku i będzie ona niższa od ich wartości rynkowej, to podatnik będzie musiał ustalić wartość początkową w wartości podanej na umowie, a nie w wartości rynkowej.

Przy ustalaniu wartości rynkowej należy brać pod uwagę ceny innych, podobnych (mających podobne cechy, parametry, zużycie) środków trwałych. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż (zgodnie z art. 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) jeżeli ustalona przez podatnika wartość bez uzasadnionej przyczyny będzie znacznie odbiegać od wartości rynkowej danego składnika majątku, organ podatkowy może dokonać jej weryfikacji i korekty. Na powyższe wskazuje art. 22g ust. 16 ustawy.

Dany składnik majątku trzeba także odpowiednio zakwalifikować, aby określić prawidłową stawkę amortyzacji. Jest to niezbędne w celu ustalenia wysokości odpisów amortyzacyjnych, które będą naliczane od powyższej wartości początkowej, a które podatnik będzie odnosił w koszty uzyskania przychodów. Odpisów takich dokonuje się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany środek trwały został wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Stawki amortyzacji są określone w Wykazie Rocznych Stawek Amortyzacyjnych, który stanowi załącznik nr 1 do ustawy.

Warto w tym miejscu dodać, iż do środków trwałych nabytych w drodze darowizny, mają zastosowania inne preferencje w zakresie amortyzacji, wynikające z ustawy. Co za tym idzie, może być w stosunku do nich np. ustalona indywidualna stawka amortyzacji dla używanych środków trwałych, czy też liczenie amortyzacji metodą degresywną. Podatnik ma prawo także zastosować niższą stawkę amortyzacji, niż ta, która wynika z wykazu itd.