Ordynacja podatkowa: wznowienie postępowania

Przeczytaj także: Wznowienie zakończonego postępowania podatkowego

Wyrok został wydany w wyniku rozpoznania skargi konstytucyjnej Pawła i Czesława M., dotyczącej terminu do złożenia wniosku o wznowienie postępowania w związku z wejściem w życie orzeczenia TK. Paweł i Czesław M., prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, złożyli wniosek o wznowienie postępowania podatkowego w związku z wejściem w życie wyroku TK stwierdzającego niezgodność z Konstytucją normy prawnej, będącej podstawą decyzji organu podatkowego. Dyrektor Izby Skarbowej odmówił wznowienia postępowania. Powodem odmowy było złożenie wniosku po upływie terminu uprawniającego do złożenia.

Zakwestionowana regulacja odnosi się do instytucji wznowienia postępowania podatkowego w przypadku, kiedy decyzja ostateczna w sprawie została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł TK. Zgodnie z zaskarżonym art. 241 § 2 pkt 2 Ordynacji, strona ma miesiąc na wniesienie odpowiedniego wniosku w tej sprawie.

W wyroku TK stwierdził, że wznowienie postępowania, jako nadzwyczajny tryb wzruszania decyzji administracyjnych, stanowi wyjątek od ogólnej zasady trwałości decyzji. Do ustawodawcy należy wybór optymalnych rozwiązań, mających na uwadze zarówno potrzeby i interesy obywateli, jak i państwa. To on decyduje, co jest na tyle istotną wadą postępowania, że może prowadzić do jego wzruszenia, w każdym momencie, bezterminowo, a co podlega pewnym ograniczeniom czasowym z uwagi na inne cele, specyfikę danej przesłanki oraz charakter samego postępowania i jego ogólnych zasad. Tym samym, na co wskazuje TK, sama możliwość wznowienia postępowania, w sytuacjach wskazanych w art. 240 § 1 Ordynacji, nie uzasadnia konieczności uregulowania w identyczny sposób procedury wznowienia postępowania podatkowego.

TK podkreślił, że przesłanka wznowienia, której dotyczy zaskarżony przepis, stanowi realizację obowiązku ustawodawcy określonego w art. 190 ust. 4 Konstytucji. Jednakże jego granice wyznaczają również inne zasady i wartości konstytucyjne. Ograniczenie terminu do wznowienia postępowania podatkowego w związku z wyrokiem TK jest uzasadnione ochroną takich wartości konstytucyjnych, jak pewność i bezpieczeństwo prawne oraz równowaga budżetowa.