Odliczenia od przychodu 2009: koszty podatkowe

Przeczytaj także: Odliczenia od przychodu 2008: bilety okresowe

Koszty zryczałtowane

Art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi nam, iż koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

1. wynoszą 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1.335 zł, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
2. nie mogą przekroczyć łącznie 2.002 zł 05 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
3. wynoszą 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1.668 zł 72 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę,
4. nie mogą przekroczyć łącznie 2.502 zł 56 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Bilety okresowe

Odstępstwo o powyższej reguły zostało zawarte w art. 22 ust. 11 ustawy zgodnie z którym, jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów, o których mowa wyżej, są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Zatem pracownik dojeżdżający do pracy np. autobusem PKS, który posiada miesięczne imienne bilety, może na ich podstawie w zeznaniu rocznym ustalić koszty uzyskania przychodu, o ile są one wyższe od zryczałtowanych. Warto w tym miejscu dodać, że odliczeniu podlegają jedynie te bilety, w których posiadaniu jest podatnik. Jeżeli zatem pracownik cały rok kupował imienne bilety miesięczne na dojazd do pracy, lecz jeden z nich zgubił, koszty uzyskania przychodu ustala na podstawie posiadanych 11 biletów.

Jedynie w wyżej opisanych sytuacjach i przy spełnieniu podanych kryteriów można uwzględniać koszty uzyskania przychodów w wysokości faktycznie poniesionych wydatków. Konieczne jest zatem posiadanie imiennych biletów okresowych oraz korzystanie z określonych środków transportu. Przepis ten nie będzie miał zatem zastosowania np. w sytuacji, gdy pracownik dojeżdża do pracy samochodem i chciałby uznać za koszt wydatki na zakup paliwa służącego do napędu tego samochodu. Tak samo będzie także w sytuacji, gdy podatnik będzie dojeżdżał do pracy autobusem PKS, lecz nie będzie posiadał imiennych biletów okresowych a jedynie na okaziciela. Do odliczenia nie upoważnia również faktura VAT wystawiona do biletu nieimiennego. Dowód taki nie został bowiem wymieniony w art. 22 ust. 11.

Prawa autorskie

Kolejne odstępstwo od ogólnej zasady stosowania kosztów zryczałtowanych zostało zawarte w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy. Mówi on, iż z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Na możliwość stosowania tego rodzaju kosztów w stosunku do podatników zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę zwrócił m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 22.07.2008 r. nr IPPB2/415-688/08-2/AS.

W tak ustalony sposób koszty mają jednak zastosowanie do całych przychodów podatnika jedynie w sytuacji, gdy cała jego praca jest związana z wykonywaniem utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i całe jego wynagrodzenie związane jest z korzystaniem przez niego z praw autorskich (patrz wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 stycznia 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 1987/07).

Jeżeli wykonywana przez pracownika praca tylko częściowo ma charakter utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim, a w pozostałej części polega na wykonywaniu obowiązków pracowniczych, jedynie do tej pierwszej części takie koszty uzyskania przychodu można zastosować. Co za tym idzie, musi istnieć rozróżnienie tej części wynagrodzenia, która związana jest z działalnością twórczą oraz pozostałej jego części związanej z normalnym wykonywaniem obowiązków pracowniczych. Powinno się ono znaleźć w samej umowie o pracę.

Do pobrania

Rozliczenia roczne PIT 2009