Ulgi w spłacie i umorzenie zaległości podatkowych

Przeczytaj także: Napaść na podatnika nie zwalnia go z zapłaty podatku

Co w razie odmowy udzielenia ulgi?

Nic nie stoi na przeszkodzie w złożeniu przez podatnika ponownego wniosku o zastosowanie ulgi, jeśli wystąpią lub ujawnią się nowe okoliczności niż te, które istniały w dniu podejmowania decyzji odmownej. Podatnik powinien wówczas wskazać we wniosku te nowe okoliczności i argumenty uzasadniające jego ważny interes lub interes publiczny, organ zaś zobowiązany będzie ponownie rozpoznać wniosek i rozstrzygnąć decyzją o przyznaniu (bądź nie) ulgi w zapłacie podatku.

Jeżeli zatem w ponownym wniosku złożonym po otrzymaniu decyzji odmownej podatnik wskaże (albo stwierdzi to organ podatkowy) na nowe argumenty uzasadniające interes podatnika lub publiczny, organ podatkowy musi ponownie przeprowadzić postępowanie w sprawie przyznania ulgi.

Gdy podatnik prowadzi działalność gospodarczą

W sposób bardziej szczegółowy uregulowano zasady udzielania ulg podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą. Jeśli ulga w spłacie zobowiązania udzielana takiemu podatnikowi nie stanowi pomocy publicznej - zastosowanie znajdą omówione wyżej ogólne przesłanki ważnego interesu podatnika i interesu publicznego.

Ordynacja przewiduje jednak także możliwość zastosowania wobec podatników prowadzących działalność gospodarczą, na ich wniosek, takich ulg w zapłacie podatku, które:

• stanowią tzw. pomoc de mini mis, udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w prawie wspólnotowym obowiązującym bezpośrednio w polskim systemie prawnym (jedynie dla wyjaśnienia, warto zaznaczyć, że jest to pomoc publiczna, która z uwagi na swoją wartość niezagrażającą konkurencji na rynku nie wymaga notyfikacji w Komisji Europejskiej),
• stanowią pomoc publiczną udzielaną na jeden z celów enumeratywnie wskazanych w Ordynacji podatkowej, tj. np. w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia, na promocję i wspieranie kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty, na szkolenia, na zatrudnienie, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, prace badawczo-rozwojowe etc.

Ulgi stanowiące pomoc publiczną, przeznaczone na ww. konkretne cele udzielane są na ściśle określonych zasadach uregulowanych w rozporządzeniach Rady Ministrów, programach pomocowych regulowanych odrębnymi przepisami, bądź na zasadach określonych w przepisach wspólnotowych, ewentualnie w drodze tzw. pomocy indywidualnej.

Kiedy ulga w spłacie podatku z urzędu?

Z urzędu organ podatkowy może udzielić ulgi w zapłacie podatku tylko w ściśle określonych przypadkach i wyłącznie w formie umorzenia zaległości podatkowej, odsetek lub opłaty prolongacyjnej.

Umorzenie takie może nastąpić, w całości lub w części, jeżeli:

• zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne,
• kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym (ponieważ koszt upomnienia wynosi czterokrotność opłaty dodatkowej pobieranej przez Pocztę Polską za polecenie przesyłki listowej (2,20 zł), to kwota zaległości podatkowej uzasadniającej umorzenie wyniesie 44 zł)
• kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym,
• podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 5000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, a nie ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.

Na tych samych zasadach i w tych samych formach organ podatkowy dokonuje umorzenia zaległości podatkowych płatników i inkasentów.

Nic się nie ukryje

Należy pamiętać, że fakt umorzenia zaległości podatkowej, odsetek od zaległości bądź opłaty prolongacyjnej nie pozostanie tajemnicą podatnika. Jeśli bowiem wysokość umorzonej kwoty lub suma umorzonych należności przekroczy w ciągu roku kalendarzowego 5000 zł, organ podatkowy ma obowiązek opublikować informacje o zastosowanym wobec konkretnego podatnika umorzeniu. Dokonuje tego dyrektor właściwej izby skarbowej w formie wykazu zawierającego informacje o podatniku (tj. imię i nazwisko lub nazwa, adres zamieszkania/siedziby) i kwocie umorzenia. Wykaz zawiera także informacje, na jakiej podstawie merytorycznej i z jakiego powodu dokonano umorzenia tj. czy z uwagi na ważny interes podatnika czy też interes publiczny.